Zoals verwacht verlaagde de Europese Centrale Bank op donderdag 17 oktober de depositofaciliteitsrente met 25 basispunten tot 3,25% en gaf ze geen verdere richtlijnen voor het toekomstige rentepad. Tijdens de persconferentie legde president Christine Lagarde de nadruk op de dalende inflatie en zwakke economische cijfers.
De meeste economen voorspellen nog een renteverlaging bij de volgende vergadering in december, maar de verwachtingen lopen uiteen. Voor sommigen is het pad duidelijk: de rente moet snel worden verlaagd. Voor anderen is de leidraad van de ECB volledig ongewijzigd en zal “een data-afhankelijke en vergader-per-vergadering aanpak” worden voortgezet.
Volgens Seema Shah, wereldwijd hoofdstrateeg bij Principal Asset Management: “Het wordt steeds duidelijker dat geleidelijke monetaire versoepeling door de ECB onvoldoende is en dat back-to-back renteverlagingen noodzakelijk zijn.”
Shah denkt dat de inflatiedruk de centrale bank onder druk kan blijven zetten, maar “de zorgwekkende staat van de economie van de eurozone suggereert dat het pad voorwaarts vrij duidelijk is.”
Ulrike Kastens, Europees econoom bij DWS, verwacht verdere aanzienlijke renteverlagingen in de komende maanden, “vooral omdat het debat over de zwakte van de economie aan kracht wint tussen nu en de volgende ECB-vergadering in december”.
Volgens Henry Cook, senior Europees econoom bij MUFG, houdt de ECB vast aan hetzelfde script en wordt de data-afhankelijke aanpak voortgezet. Vooruitkijkend denkt hij dat de vergadering in december “een mogelijk moment lijkt voor een verschuiving van de huidige flexibele houding naar een stevigere toezegging voor toekomstige versoepeling”.
Eurozone desinflatie? Bereid je voor op stagflatie
De markten gaan sneller dan verwacht uit van een eindrente of “neutrale” rente van 2%, vanwege de huidige desinflatie en de toenemende risico's voor de economische groei. Recessie is tot nu toe niet het basisscenario, maar beleggers moeten voorbereid zijn op verschillende scenario's, zeggen experts.
“Het idee dat een economische vertraging gelijk staat aan een lagere inflatie is in het verleden ontoereikend gebleken, waardoor centrale banken de inflatie verkeerd hebben ingeschat als tijdelijk. Hoewel de ECB beweert dat ze data-afhankelijk is, lijkt ze zich te richten op die gegevens die in haar traditionele model passen, waarbij ze het risico van stagflatie - een mix van stagnatie en inflatie - verwaarloost”, vertelt Pablo Duarte, senior research analist bij Flossbach von Storch Research Institute, aan Morningstar.
Hij stelt dat de geldhoeveelheid blijft toenemen zonder dat daar een reële economische groei tegenover staat.
“Meer geld voor minder activa leidt meestal tot hogere prijzen, terwijl lagere rentes de kredietgroei stimuleren”, zegt hij en voegt eraan toe dat ‘het duidelijk is dat, hoewel de ECB een deflatoire houding aanneemt, er aanzienlijke inflatierisico's blijven bestaan’.
Zijn de inflatieverwachtingen te laag?
ECB-president Lagarde benadrukte dat “het desinflatieproces op schema ligt”. Economen zijn het echter niet eens over de richting van de inflatie in de eurozone, nadat deze in september daalde tot 1,7%, tegen 2,2% in augustus 2024.
John Butler, macro-econoom bij Wellington Management, denkt dat de inflatieverwachtingen te laag zijn: “De marktprognoses voor de langetermijninflatie blijven in de meeste landen rond de 2%. Ik denk dat dit te laag is. Na verloop van tijd zal de markt zijn verwachtingen naar boven moeten bijstellen, waardoor er meer ruimte komt voor onzekerheid. Het effect zal een hogere inflatie op de middellange termijn zijn, maar ook meer uitgesproken cyclische schommelingen.”
Volgens ING-hoofdeconoom Peter Vanden Houte kunnen hogere energieprijzen als gevolg van het conflict in het Midden-Oosten de inflatie opdrijven, maar hij verwacht niet dat dit een blijvend effect zal hebben.
“We hebben onze prognose voor de algemene inflatie voor 2025 verlaagd naar 2%”, zei hij op 10 oktober. Vanden Houte maakt zich veel meer zorgen over de economische groei: “We denken nu dat de groei in het vierde kwartaal tot stilstand komt en dat pas vanaf het tweede kwartaal van volgend jaar een voorzichtig herstel wordt verwacht.”
ING verlaagde de bbp-groei voor 2025 naar 0,6%, hetzelfde percentage als hun groeiraming voor 2024, wat lager is dan de officiële prognoses van de ECB.
Wat zal de impact van recessie in Duitsland zijn?
Het huidige renteniveau wordt door economen nog steeds als restrictief beschouwd, wat ruimte laat voor toekomstige beslissingen volgens de datastromen.
“Eventuele opwaartse schokken voor de inflatie kunnen mogelijk worden opgevangen door een lager tempo van renteverlagingen in de toekomst, terwijl de renteverlaging extra bescherming biedt tegen neerwaartse risico's”, zegt Konstantin Veit, portefeuillebeheerder bij PIMCO.
De financiële markten beschouwden de renteverlaging in oktober als een overgang van geleidelijke naar opeenvolgende renteverlagingen, maar Tomasz Wieladek, Europees hoofdeconoom bij T. Rowe Price, stelt dat dit “verzekeringsverlagingen” zijn. De zwakke Duitse economie is een punt van zorg, zegt hij. “Maar dit is waarschijnlijk het gevolg van structurele tegenwind in verband met een groot verlies aan concurrentievermogen na de energieschok van 2022, sterke concurrentie uit China en vergrijzing.
“Monetair beleid kan geen van deze factoren beïnvloeden en beleidsmakers zijn zich hiervan bewust. Zodra Duitsland uit de gegevens wordt gehaald, blijft de rest van de eurozone zeer veerkrachtig, niet alleen qua groei, maar ook qua arbeidsmarkt.”
Wat te verwachten van obligatiemarkten?
Patrick Barbe, hoofd Europese investment grade vastrentende waarden bij Neuberger Berman, is van mening dat de obligatiemarkt de uitdagingen voor de Duitse economie niet weerspiegelt.
“De belangrijkste rentetarieven van de ECB bepalen het rendementsniveau van de korte tot middellange obligaties, waardoor de Duitse rendementen hoger zijn dan ze op basis van hun fundamentals zouden moeten zijn”, zei hij op 16 oktober.
“Wij denken dat toen de [ECB] afgelopen juli begon met het verlagen van haar belangrijkste rentetarief, ze al rekening hield met de Duitse kwestie. En we denken dat de volgende renteverlagingen in de richting van een neutraal monetair beleid gerechtvaardigd zijn door het 'uitblijven van herstel' van de industrie in het belangrijkste land van de eurozone.”
Michael Krautzberger, global CIO fixed income bij AllianzGI: “De renteverlagingen zullen waarschijnlijk de stijgende trend van de rentecurve op de staatsobligatiemarkten versterken.
De markten houden ook rekening met de divergentie tussen de economie van de eurozone en die van de VS. De Italiaanse investeringsbank Intermonte zegt in een notitie na de ECB-vergadering dat dit de euro kan verzwakken ten opzichte van de dollar en de rente op Amerikaans schatkistpapier met een looptijd van 10 jaar kan verhogen.
Wat investment grade obligaties betreft, wijst Celia Soares, portefeuillemanager bij Janus Henderson, erop dat het laatste kwartaal het beste was in 12 jaar wat betreft de totale rendementen op euro investment grade, afgezien van het vierde kwartaal van 2023 en de covid-gerelateerde rally in het tweede kwartaal van 2020. “Sommige sectoren zouden meer dan andere kunnen profiteren van de dalende rente, zoals vastgoed en nutsbedrijven”, zei ze in een toelichting op 17 oktober.
