Zal de volatiliteit die we het afgelopen, derde kwartaal op de aandelenmarkt zagen in retrospect slechts een kleine hapering zijn waarna het rendement weer gewoon doorzette? Of zullen we het ons als een keerpunt herinneren? De tijd zal uitwijzen wie er gelijk heeft: de pessimisten, die waarschuwen dat AI-zeepbel gaat barsten of de optimisten, die zeggen dat de markt alleen maar de “muur van angst” aan het beklimmen was.
Pessimisme klinkt vaak slimmer, maar de optimisten hebben de afgelopen jaren keer op keer gelijk gekregen. Wat wel duidelijk is, is dat de cyclus van hebzucht en angst wel gedraaid is. Ook zien we tekenen van verandering in het marktleiderschap. Wat de toekomst ook brengt, het drama op de aandelenmarkt van afgelopen kwartaal bevat lessen voor beleggers die van kracht blijven.
Les 1: De markt fluctueert altijd
Beleggingswijsheid één begint bij John Pierpont Morgan.
Morgan [1837-1913] zou op het verzoek om een voorspelling van de markt hebben gereageerd met de zin: “Jongeman, ik geloof dat de markt zal gaan fluctueren.” Of Morgan dat daadwerkelijk zei of niet, doet er eigenlijk niet eens toe. De uitspraak laat zien hoe nutteloos voorspellingen over de aandelenmarkt zijn; aandelen zijn immers van nature volatiel. Maar je zou Morgans uitspraak ook als een tijdig geheugensteuntje kunnen opvatten om dat niet te vergeten.
In bull markets worden beleggers vaak zelfgenoegzaam. De Morningstar US Market Index, een brede graadmeter van aandelen, steeg in 2023 met 26% en nog eens 14% in de eerste helft van 2024. Sinds de lancering van ChatGPT, eind 2022, is de aandelenkoers van bedrijven als Nvidia, Microsoft en Meta fors gestegen, dankzij de hype rond kunstmatige intelligentie.
Wanneer de aandelenmarkten nieuwe hoogtes bereiken, worden de verwachtingen onrealistisch. Beleggers vergeten dan dat aandelen ook kunnen dalen. De verliezen van meer dan 20% in 2022 en 2020 lijken alweer uit hun geheugen weggevaagd.
Maar het sentiment van beleggers kan ook onverwachts omslaan. Zo maakte in het derde kwartaal enthousiasme over AI plaats voor angsten over een smalle, dure markt, tegen de achtergrond van macro-economische en politieke risico’s. De volatiliteit bereikte een niveau dat die sinds 2022 niet meer had gehad.
Cijfers over het aantal nieuwe banen in de VS, inflatie en de resultaten die bedrijven boekten, leidden tot verkoopgolven. Een onverwachte renteverhoging van de Bank of Japan en de al verwachte renteverlaging door de Fed zorgden voor nog meer onrust.
Heeft het eigenlijk zin om je zorgen te maken over fluctuaties op de aandelenmarkt? Slimme beleggers zeggen vaak: “Volatiliteit is niet hetzelfde als risico. Het risico is dat je voor altijd kapitaal verliest.” Het probleem met volatiliteit is dat het de cyclus van angst en hebzucht versterkt. Beleggers zijn dan meer geneigd om volatiele investeringen tegen hoge prijzen te kopen en die weer tegen lage prijzen te verkopen, zoals uit een studie van Morningstar, ‘Mind the Gap’ genaamd, blijkt.
Les 2: Diversificatie is niet dood
“Obligaties zijn weer helemaal terug van weggeweest,” schreef Jason Kephart van Morningstar Research afgelopen augustus. Terwijl aandelen het derde kwartaal klappen kregen, steeg de Morningstar US Core Bond Index. De tienjaarsrente op Amerikaanse staatsobligaties daalde en de obligatieprijzen stegen, dankzij de vlucht van beleggers naar veiligheid en hun verwachting dat er renteverlagingen zouden komen.
Beleggers met een breed gespreide portefeuille zagen dat dit zijn vruchten afwierp. De Morningstar US Moderate Target Allocation Index, die de traditionele mix volgt van 60% aandelen en 40% obligaties, deed het beter dan een portfolio die volledig uit aandelen bestaat in de periode dat beleggers in het derde kwartaal aan het verkopen waren.
Waarom is dit belangrijk? Obligaties worden vaak beschouwd als de stabilisator binnen een portefeuille, die ervoor zorgt dat de verliezen op aandelen tijdens bear markets beperkt worden, zoals in 2020, 2007-09 en 2000-02. Maar in 2022 slaagden obligaties er niet in om hun traditionele rol te vervullen. Door de inflatie en het monetaire beleid daalden toen zowel aandelen als obligaties. De koppen in de media repten van “het einde van diversificatie” en het “einde van de 60/40-portefeuille”.
In het derde kwartaal herstelde de relatie tussen aandelen en obligaties. Maar beleggers leerden in 2022 wel dat correlaties dynamisch zijn. De relatie tussen aandelen, obligaties en andere activa verandert voortdurend. Bovendien is er een verschil tussen hoogwaardige obligaties, zoals die in de Morningstar US Core Bond Index, en obligaties die risicovoller zijn.
De Morningstar US High-Yield Bond Index en de Morningstar LSTA US Leveraged Loan Index correleerden de afgelopen tien jaar meer met aandelen dan met hoogwaardige obligaties.
Les 3: Verandering is de enige constante
In crisistijd kunnen correlaties allemaal dezelfde kant opgaan, zoals op 5 augustus, toen aandelen wereldwijd kelderden, ongeacht stijl, grootte of geografie. Maar op de lange termijn wijken aandelen uit verschillende marktsegmenten onderling sterk af. De afgelopen tien jaar presteerden groei-aandelen beter dan waarde-aandelen, versloegen grote bedrijven kleine waren de VS dé plek voor beleggers in aandelen.
De term “rotatie” zoemde rond, het derde kwartaal. Welke aandelen de markt leidden, veranderde, zowel in de VS als wereldwijd. In de VS deden waarde-aandelen het beter dan groei-aandelen en herstelden kleine bedrijven zich. Ook was het rendement van internationale markten hoger dan dat van de Amerikaanse, gemeten in dollars. Indices die uitgingen van factorbeleggen en focusten op zaken als kwaliteit en momentum bleven het derde kwartaal achter, terwijl ze het de eerste helft van het jaar goed hadden gedaan.
Zal deze rotatie aanhouden? Het is niet de eerste keer in het afgelopen decennium dat signalen van een nieuw regime zich aandienen. In 2016 zorgde de verkiezing van Donald Trump voor een felle rally in Amerikaanse small-cap waarde-aandelen - vooral die uit sectoren zoals financiële dienstverlening en energie. Maar deze “Trump Bump” was misleidend: in 2017 stonden groei-aandelen weer aan de top. Technologie-aandelen presteerde het beste tijdens Trumps presidentschap.
Ook in 2022 leek er verandering op komst. Toen daalde de technologiesector sterk, terwijl waarde-aandelen, mede door de stijgende olieprijzen, het goed deden. Maar ChatGPT zorgde voor een sterke comeback van groei-aandelen, vooral in de technologiesector.
Op de lange termijn is het grillig wie de markt leidt. Na het uiteenspatten van de dotcombubbel in 2000 deden waarde-aandelen en kleine bedrijven het jarenlang beter dan groei-aandelen. De scepsis ten opzichte van de technologiesector was toen groot. De financiële markten werden wereldwijd voortgedreven door een “supercyclus” in grondstoffen, die het gevolg was van de expanderende economie in China. Amerikaanse aandelen beleefden een “verloren decennium”; opkomende markten en Europese aandelen presteerden beter.
In 2009 maakten Amerikaanse aandelen 40% uit van de Morningstar Global Markets Index (nu is dat ruim 60%). Vijftien jaar geleden vertegenwoordigde de energiesector meer dan 10% van de waarde van de wereldwijde aandelenmarkt. Nu is dat tegen de 4%. Weinig mensen voorspelden dat Amerikaanse aandelen en de Amerikaanse dollar zo dominant zouden worden na een financiële crisis die begon bij de Amerikaanse huizenmarkt en het Amerikaanse financiële systeem.
Weinig mensen verwachtten destijds ook dat de technologiesector zulke hoogtes zou bereiken, toen de term FANG — een acroniem voor de marktlievelingen Meta (destijds Facebook), Amazon.com, Netflix en Alphabet (destijds Google)— werd bedacht in 2013?
Niet voorspellen. Voorbereiden.
Dus wat moet een belegger doen? Voorspellen welke richting de markt op de korte termijn opgaat, is buitengewoon moeilijk. Het kan ook irritant zijn als het over langere periodes gaat.
Diversificatie is altijd verstandig geweest in onzekere tijden. Beleggers moeten ervoor zorgen dat hun portefeuilles op verschillende scenario’s voorbereid zijn. De toekomst lijkt zelden op het verleden en dat pleit ervoor om een breed scala aan activa aan te houden.
Wat de beleggingsles hier is? De toekomst lijkt zelden op het verleden. Daarom is het verstandig om je beleggingen breed te spreiden.
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
