De Nederlandse aandelenmarkt gaat de laatste weken van het jaar in met een kleine winst die het probeert vast te houden. Na een rally in het eerste halfjaar die werd aangejaagd door technologie-aandelen, verdwenen die winsten in het tweede halfjaar, terwijl defensieve aandelen in de tweede jaarhelft de winst wisten te redden.
De Morningstar Netherlands Index laat een winst van 2,1% zien, zo blijkt uit de data van Morningstar per 15 november. Dat is lager dan de 4,3% van de Morningstar Europe Index.
Het was een jaar met ups en downs voor de Nederlandse aandelenmarkt. Vanaf het begin van het jaar tot aan de piek medio juli won de Morningstar Netherlands Index 26%, opgestuwd door groeibedrijven zoals betalingsverwerker Adyen ADYEN (weging van 6% in de Index), maar daarna verkruimelde de winst tot een mager plusje van 2% midden november.
Een belangrijke bepaler voor Nederlandse beleggers was de uitverkoop van het aandeel ASML ASML dat in 2024 met zo’n 6% is gedaald dankzij tegenvallende orders voor de chipmachinemaker vanuit de grote chipfabrikanten. In de Morningstar Netherlands Index is ASML met afstand het grootste aandeel met een weging van 33%, gevolgd door Prosus PRX met 7%.
ASML was in de afgelopen jaren door koerswinsten opgeklommen tot het aandeel met de hoogste weging in de AEX index, maar door het koersverlies van dit jaar is het aandeel teruggezakt naar de derde plek met een weging van 12%, achter Unilever en Shell, volgens gegevens van Euronext. Dat is een groot contrast met 2023, toen de drie belangrijke chip-aandelen ASML, BESI en ASM International juist de grote winnaars waren.
Deze Nederlandse aandelen boekten de hoogste koerswinst in 2024
Terwijl ASML het lastig had, is Prosus de grootste winnaar in de AEX index met een koerswinst van 35%. Met het aandeel Prosus is iets bijzonders aan de hand, want feitelijk is het geen bedrijf maar een holdingmaatschappij met als belangrijkste bezit een belang van 25% in de Chinese internetretailer Tencent, en daarnaast nog een reeks andere e-commerce bedrijven, zoals maaltijdbezorgers en betaaldiensten. De resultaten en de koersontwikkeling van Prosus zijn sterk afhankelijk van die van deze bedrijven.
De andere vier aandelen zijn defensieve gevestigde Nederlandse namen met een lange geschiedenis op de beurs. Verzekeraar NN Group wint dit jaar tot dusver 29% nadat de aandelenkoers eind 2023 op een dieptepunt was beland na een periode van onzekerheid vanwege rechtszaken die samenhingen met de gedwongen afsplitsing van de vermogensbeheertak van het bedrijf tijdens de coronaperiode.
Twee redenen voor omslag in sectorkeuze door beleggers
Er zijn twee redenen aan te wijzen voor de opmars van defensieve aandelen: de dalende rente en de onzekerheden die er geoplotiek heersen, en dan met name de verkiezing van Donald Trump tot nieuwe president van de Verenigde Staten. Dat hij het is geworden, is een zekerheid, maar wat hij gaat doen niet.
De rentestand was een belangrijke oorzaak van de grote omslag op de Nederlandse markt die in de tweede helft van juli kwam, toen de renteverlagingsstappen door de Europese Centrale Bank leidden tot sectorrotatie onder fondsbeheerders, zegt Hilco Wiersma, fondsbeheerder van het Gold rated Add Value Fund dat zich concentreert op Nederlandse aandelen: “Zij deden de tech- en groei-aandelen van de hand die in het eerste halfjaar voor winsten zorgden van de hand en gingen kijken naar welke bedrijven zouden kunnen profiteren van de lagere rente. De zogeheten oude economie maakte een comeback. Dat heeft er ook mee te maken dat Europese technologie-aandelen het duidelijk slechter deden dan de Amerikaanse techreuzen, zoals de Magnificent Seven.”
Kijken we verder dan alleen de top-5 aandelen, dan ontstaat het beeld at niet alleen NN Group, maar ook andere financials, zoals ING Groep en Midkapper Van Lanschot Kempen, en naast Wolters Kluwer ook uitgever RELX in de hogere regionen van beste presteerders voorkomen.
Cyclische aandelen, zoals uitzender Randstad en verffabrikant AkzoNobel en ook bierbrouwer Heineken, staan in de min en de vraag is of zij de mogelijke nieuwe winnaars van komend jaar kunnen zijn. Wiersma ziet het vraagherstel nog niet echt op gang komen: “Tot aan de zomer was er sprake van voorraadafbouw en veel producenten van goederen hadden daar last van. Die voorraadafbouw is voorbij, maar wordt nog niet gevolgd door een duidelijke herstelbeweging. Kijk maar naar het faillisement van Blokker en naar de bedrijven in luxe goederen”
Wat gaat Trump doen? Beleggers zoeken zekerheid
Een andere uitdaging voor Nederlandse aandelen is wat er gebeurde rondom de Amerikaanse presidentsverkiezingen, zegt fondsbeheerder Edin Mujagic van beleggingsfonds Hoofbosch dat voornamelijk belegt in Nederlandse en Amerikaanse aandelen. “We weten niet wat Trump gaat doen, wat het beleid zal worden. Houdt hij woord met wat hij eerder heeft gezegd of niet? Daarom willen beleggers zekerheid inbouwen in hun portefeuilles. Niet als keuze voor iets anders, maar als een verzekeringspolis, een extra element, en dan kom je uit bij defensieve aandelen.”
De onzekerheid wordt gevoed door onder andere de dreiging van hoge importtarieven (10-20% op alles wat de VS binnenkomt tot aan 60% op invoer vanuit China) en het feit dat Trump na zijn benoeming tot president op 20 januari 2025 de vrije hand heeft op dit onderwerp. “Hij kan dit doen zonder goedkeuring van het Huis van Afgevaardigden. Dus bij wijze van spreken op 21 januari kan het al realiteit zijn. Die enorme potentiele impact leidt tot grote onzekerheid.”
Sterke economische groei in Nederland zet door
Hoewel er tegenallers waren op de Nederlandse markt in 2024, is Mujagic, van origine macro-econoom, positief over volgend jaar. De economische groei van 0,8% die het Centraal Bureau voor de Statistiek over het derde kwartaal meldt, is volgens hem een heel sterk cijfer. “De groei is te danken aan de consumentenbestedingen en dat is heel belangrijk. Door loonstijgingen die hoger zijn dan de inflatie heeft de consument meer geld in zijn portemonnee. En het vertrouwen is goed. Want volgend jaar krijgen ze er weer iets bij, mogelijk 4-6% loonstijging en de huizenprijzen blijven stijgen. Dat stemt consumenten positief.”
De Hoofbosch-beheerder blikt vooruit naar een 2025 waarin Nederland er sterk voor staat, zeker in vergelijking met Duitsland waar de economie al twee jaar stagneert. “De factoren die hier voor de positieve stemming hebben gezorgd, gaan door. Nederlanders zullen de komende kwartalen meer blijven uitgeven en daarom zullen aandelen die te maken hebben met consumentengoederen het goed gaan doen.”
De aandelenanalisten van Morningstar volgen vier van de vijf best presterende Nederlandse aandelen:
NN Group NN
Analist: Henry Heathfield, CFA
- Fair Value Estimate: €55,00
- Morningstar Rating: ★★★★
- Economic Moat: None
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
Nationale Nederlanden Groep is een Europese verzekeringsmaatschappij die bestaat uit vier divisies: Nederland leven; Nederland schade; verzekering Europa; en Japan leven. Het levenbedrijf in Nederland is de grootste divisie en genereert ongeveer driekwart van de omzet. Sinds 2022 worden de activa die worden beheerd ter ondersteuning van de traditionele spaarproducten en het interne deel van de beschikbare premieregelingen beheerd door Goldman Sachs.
Historisch gezien is levensverzekering een activiteit waarbij een verzekeraar het verschil verdient tussen het rendement dat aan polishouders is beloofd en het rendement dat het bedrijf kan verdienen op zijn activa. Als we dit koppelen aan onze moat-methodologie voor banken, waarbij we bedrijven zoeken met stabielere en dus goedkopere deposito’s, dan is de traditionele levensverzekering hier niet ver van verwijderd. Dat komt omdat het gegarandeerde tarief dat traditionele levensverzekeringen uitkeren aan polishouders kan worden vergeleken met een bankdepositobasis. En als een levensverzekeraar in staat is om stabielere en goedkopere deposito’s te genereren in termen van de beloofde garanties, zou hij ook in staat moeten zijn om een hogere spread te verdienen dan de concurrentie en een kostenvoordeel te ontwikkelen.
Lees het volledige rapport van Morningstar over NN Group
Koninklijke Ahold Delhaize AD
Analist: Verushka Shetty
- Fair Value Estimate: €32,50
- Morningstar Rating: ★★★
- Economic Moat: None
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
Koninklijke Ahold Delhaize is een van de grootste kruideniers in de Verenigde Staten. Het heeft de eerste of tweede positie in de meeste van zijn markten, bijvoorbeeld met Albert Heijn als marktleider in Nederland met een marktaandeel van meer dan 37%, goed voor 55% van de totale Europese omzet. Het bedrijf heeft zijn expansie en activiteiten voorzichtig beheerd, met een lage financiële hefboom en een strategie om dividend en inkoop van eigen aandelen te financieren uit de vrije kasstroom.
Hoewel de synergieën uit de fusie tussen Ahold en Delhaize in 2016 de groep veel vuurkracht hebben gegeven om de concurrentiedruk tijdens de integratie op te vangen, denken wij dat de intensievere concurrentie op alle fronten (online, discounters) en in alle regio’s (Verenigde Staten, Nederland, België) de groep niet in staat zal stellen om in de toekomst overwinsten te blijven opstrijken.
Ahold Delhaize is een goed geleide wereldwijde kruidenier, met besparingen die terecht worden geïnvesteerd. De zwakke onderliggende economie van de sector en de veranderende winkelgewoonten vereisen echter voortdurende investeringen in technologie en automatisering, evenals selectieve prijsverlagingen en investeringen in winkelvernieuwing. Daarom zien we in dit nieuwe tijdperk geen wezenlijke concurrentievoordelen ontstaan voor traditionele kruideniers, waaronder Ahold Delhaize.
Lees het volledige rapport van Morningstar over Ahold Delhaize
Unilever UNA
Analist: Diana Radu, CFA
- Fair Value Estimate: €52,00
- Morningstar Rating: ★★
- Economic Moat: Wide
- Morningstar Uncertainty Rating: Low
Hoewel Unilever sterke omzetresultaten liet zien tijdens de coronaperiode, was de belangrijkste factor hierachter prijsstelling als reactie op inflatiedruk. Hoewel we verwachten dat de prijsstelling een drijvende kracht zal blijven achter de omzetgroei in 2024 en daarna, zou de invloed ervan in de jaren daarna moeten afnemen. Naarmate het bedrijf zich meer richt op volumegroei en mix, verwachten we dat de autonome groei zal vertragen tot onder de 4%.
Wereldwijde bedrijven in consumentenproducten gebruiken hun sterke distributienetwerken voor producten die zijn aangepast aan lokale markten en smaken. Toch zijn wij van mening dat kolossen zoals Unilever nog steeds concurrentie ondervinden van kleine, lokale en meer wendbare concurrenten. In de loop der tijd hebben dalende investeringen in marketing, investeringen en R&D geleid tot verlies van marktaandeel en een relatief zwakke autonome groei. Hierdoor presteert het aandeel ondermaats in vergelijking met vergelijkbare bedrijven van vergelijkbare grootte en omvang.
Wij denken dat de overgang naar een nieuwe organisatiestructuur rond businessgroepen een stap in de goede richting is naar flexibiliteit en betere uitvoering. Het management heeft veel nadruk gelegd op groeiherstel door te investeren in de belangrijkste merken en categorieën en door tegelijkertijd slecht presterende bedrijven met een lage groei (thee- en spreadsactiviteiten) af te stoten.
Lees het volledige rapport van Morningstar over Unilever
Wolters Kluwer WKL
Analist: Rob Hales, CFA
- Fair Value Estimate: €137,00
- Morningstar Rating: ★★★
- Economic Moat: Wide
- Morningstar Uncertainty Rating: Low
Uitgever Wolters Kluwer is een wereldwijde leverancier van professionele informatie, softwareoplossingen en diensten op het gebied van gezondheid, belastingen en boekhouding, milieu, maatschappij en bestuur, financiën, compliance en juridische zaken. Meer dan 60% van de omzet wordt gegenereerd in Noord-Amerika en ongeveer 30% komt uit Europa.
De kerngedachte van de strategie van Wolters Kluwer is het uitbreiden van haar portfolio van expertoplossingen, waaronder software en specifieke geavanceerde informatie. Expertoplossingen vertegenwoordigen ongeveer 60% van de omzet, waarbij ongeveer 15% bestaat uit cloudgebaseerde software. Wolters Kluwer investeert vooral in de ontwikkeling van cloud-gebaseerde software.
De uitgever streeft naar efficiëntie in productinnovatie door de technologiefunctie te centraliseren en de technologiearchitectuur steeds meer te baseren op wereldwijd schaalbare platforms die gestandaardiseerde componenten gebruiken. Schaalgrootte is cruciaal in deze industrie, vooral rond onderzoek en ontwikkeling, gezien de hoge vaste kosten en de afhankelijkheid van productinnovatie om groei te stimuleren.
Lees het volledige rapport van Morningstar over Wolters Kluwer
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
