Verwacht wordt dat de Europese Centrale Bank haar renteverlagingscyclus in 2025 zal voortzetten. Analisten verwachten gematigde renteverlagingen van elk 0,25 procentpunt, waarschijnlijk in elk van de vier vergaderingen over het monetaire beleid in de eerste helft van het jaar, hoewel er vragen blijven bestaan over de totale omvang ervan tegen de achtergrond van geopolitieke onzekerheden die hun tol kunnen eisen op de inflatie en groei in de eurozone.
“Naar verwachting zal de ECB in 2025 opnieuw het voortouw nemen met renteverlagingen”, zegt Michael Field, Europees marktstrateeg bij Morningstar.
“De markt rekent momenteel op een renteverlaging van 100 basispunten, terwijl zowel de Amerikaanse Federal Reserve als de Bank of England slechts ongeveer de helft van dit niveau verwachten. Dit hangt natuurlijk af van de vraag of de inflatie in Europa onder controle blijft. Met 2,4% is het de laagste van de drie regio’s, maar als dit nog verder oploopt, zijn alle kansen verkeken.”
Verlagingsstrategie ECB hangt af van inflatietrends
Hoofdeconoom Philip R. Lane van de ECB benadrukte in een recent interview met de Oostenrijkse krant Der Standard de noodzaak van een evenwichtige aanpak van het monetaire beleid om de inflatie te beheersen zonder een recessie te veroorzaken. Hij zei ook dat de ECB haar monetaire beleidsbeslissingen data-afhankelijk zal blijven maken en flexibel zal reageren op economische ontwikkelingen, waarmee hij eerdere uitspraken van ECB-president Christine Lagarde herhaalde dat de bank geen forward guidance zal geven.
De ECB begon haar renteverlagingscyclus in juni, pauzeerde in juli en hervatte haar renteaanpassingen in september; oktober en december. Sinds 18 december staan de drie belangrijkste rentetarieven van de ECB op:
- Tarief depositofaciliteit: 3,00%
- Belangrijkste herfinancieringstarief: 3,15%
- Marginale beleningsfaciliteit: 3,40%
Hoe vaak verwacht de markt een renteverlaging van de ECB?
Na een verlaging van de rente met 100 basispunten in 2024, zouden de verwachte vier of vijf extra verlagingen in 2025 de depositorente tegen het einde van het jaar terugbrengen tot 1,75% - 2%.
DWS verwacht verlagingen van elk 0,25 procentpunt tijdens de volgende vier vergaderingen van de raad van bestuur van de ECB in januari, maart, april en juni. “De ECB zal willen voorkomen dat ze een fout maakt door te sterk op te treden en het risico loopt haar geloofwaardigheid te verliezen,” zei Ulrike Kastens, Europees econoom bij DWS, op 13 januari tegen Morningstar. “Ik verwacht alleen grotere renteaanpassingen van 0,5 procentpunt als de economische situatie in de eurozone aanzienlijk verslechtert.” DWS verwacht dat het eindpercentage 1,5% zal bereiken, maar pas in 2026.
Bastian Freitag, hoofd vastrentende waarden Duitsland bij Rothschild & Co, verwacht in het basisscenario ook vier renteverlagingen in 2025. Deze renteverlagingen zullen waarschijnlijk geleidelijk in stappen van 25 basispunten worden doorgevoerd. Hij verwacht een datagestuurde en voorzichtige aanpak door de ECB zonder voorbarige toezeggingen, vertelde hij Morningstar in een interview op 10 januari.
Is een neutrale rentevoet realistisch?
Freitag ziet de discussie rond de neutrale of eindrente, het niveau waarop het beleid de groei niet stimuleert of beperkt, als een belangrijk onderwerp voor de eerste helft van 2025. De neutrale rente wordt door de ECB geschat tussen 1,75% en 2,5%, terwijl Freitag de neutrale rente voor de lange termijn waarschijnlijk tussen 2% en 2,5% ziet liggen.
Amundi verlaagde onlangs zijn prognoses voor de eindrente naar 1,75%. Terwijl er onzekerheid is rond de Fed, zal de ECB naar verwachting meer dovish zijn omdat de inflatie sneller daalt, schreef de Franse vermogensbeheerder in zijn Global Investment Views van januari 2025.
“We hebben de verwachtingen voor de eindrente van de ECB met 50 basispunten verlaagd naar 1,75%, te bereiken in juli 2025”, schreef de vermogensbeheerder. Amundi verwacht vijf renteverlagingen van elk 0,25 procentpunt op elk van de vijf vergaderingen van de Raad van Bestuur, inclusief die in juli.
Waarom stijgt het rendement op obligaties terwijl de rente daalt?
Ondanks de dalende ECB-beleidstarieven zijn de obligatierentes in de eurozone gestegen, onder invloed van factoren zoals de dynamiek in bepaalde markten en bewegingen van Amerikaanse Treasuries. Deze situatie ondermijnt het beoogde versoepelende effect van renteverlagingen op de kredietvoorwaarden, omdat hogere obligatierentes hogere leenkosten betekenen voor overheden en bedrijven, en dat kan de economische groei vertragen, aldus Kastens. “Dit is een cruciale feedbacklus waarbij de inspanningen van de ECB om de economie te stimuleren gedeeltelijk worden tenietgedaan door marktgedreven factoren.”
De rente op Duitse bunds steeg eind 2024 sterk, waarbij de 10-jaars rente steeg van 2,02% in december naar 2,65% in januari 2025. Dit weerspiegelt de stijgende rente op Amerikaanse Treasuries temidden van zorgen over het Amerikaanse begrotingsbeleid, waaronder mogelijke belastingverlagingen en stijgende schuldniveaus, voegde Kastens toe. Daarnaast verraste de inflatie in de eurozone en vooral Duitsland naar boven.
De nationale centrale banken van de eurozone hebben ook hun herinvesteringen van hoofdsommen als onderdeel van het pandemic emergency purchase program (PEPP) van de ECB eind 2024 stopgezet, aldus fondsanalist Shannon Kirwin van Morningstar.
“Het aflopen van PEPP vermindert de vraag, terwijl veel beleggers tegelijkertijd verwachten dat de uitgifte van staatsobligaties door Duitsland en Frankrijk in de toekomst zal toenemen omdat de regeringen hun uitgaven kunnen verhogen, waardoor het aanbod toeneemt.” Duitsland versoepelt mogelijk zijn strikte fiscale schuldenstop na de vervroegde verkiezingen van 23 februari.
Kastens merkte ook op dat de spreads in de eurozone stabiel zijn gebleven, ondanks de toegenomen budgettaire zorgen: “Hoewel de situatie in Frankrijk de aandacht heeft getrokken door hogere begrotingstekorten en politieke instabiliteit, zijn de spreads tussen Franse en Duitse obligaties nog niet significant toegenomen. Dit blijft echter een potentiële risicofactor.” Een politieke crisis in Frankrijk na mislukte begrotingshervormingen heeft de bezorgdheid over de houdbaarheid van de overheidsschuld doen toenemen.
Ze zei ook dat terwijl de spreads momenteel binnen de perken blijven, het Transmission Protection Instrument (TPI) van de ECB een vangnet biedt. “Anders dan tijdens de staatsschuldencrisis van de jaren 2010 heeft de ECB opties om in te grijpen,” zei ze.
Inflatie in eurozone op hobbelig pad omlaag
De algemene inflatie in de eurozone daalde tot 2,4% in december 2024, na een piek van 10% eind 2022. De kerninflatie, aangedreven door de dienstensector, blijft hoog op 2,7%. ECB’s Lane benadrukte de uitdaging van het terugdringen van de diensteninflatie, die momenteel 4% bedraagt, om de inflatie duurzaam op 2% te krijgen.
De medewerkers van de bank zien de nominale inflatie gemiddeld:
- 2,4% in 2024 (tegen 2,5% in de prognose van de bank van september)
- 2,1% in 2025 (lager dan 2,3%)
- 1,9% in 2026 (verlaagd van 2,0%)
- 2,1% in 2027 wanneer het uitgebreide emissiehandelssysteem van de EU operationeel wordt. Dit is de eerste keer dat de econoom van de bank een voorspelling doet voor 2027.
Voor de inflatie exclusief energie en voedsel voorspellen de medewerkers een gemiddelde van 2,9% in 2024, 2,3% in 2025 en 1,9% in zowel 2026 als 2027.
Freitag van Rothschild verwacht dat de inflatie in de eurozone een hobbelig traject zal volgen, waarbij schommelingen worden beïnvloed door de volatiliteit van de energieprijzen en geopolitieke risico’s.
“De kerninflatie, vooral in de dienstensector, blijft veerkrachtig door de loondruk, maar zou in 2025 geleidelijk moeten afnemen,” zei hij.
“In Duitsland dragen de verhoging van de CO₂-belasting en de stijgende prijzen van het openbaar vervoer in belangrijke mate bij aan de inflatie, terwijl de dynamiek van de energieprijzen, waaronder de volatiliteit van de gasprijzen, belangrijke factoren blijven om in de gaten te houden.”
Economische vertraging in de eurozone
De geleidelijke renteverlagingen van de ECB in 2024 hebben kritiek gekregen van sommige economen. In een enquête van de Financial Times, zei bijna de helft van 72 respondenten dat de centrale bank “achter de feiten aanliep” en te traag was om de stagnerende economie van de eurozone te helpen.
De groeivooruitzichten van de regio voor 2025 blijven fragiel, met analisten die waarschuwen dat de mogelijke instelling van tarieven door de regering Trump het toch al zwakke economische momentum van de regio verder onder druk kan zetten door de handel te verstoren en de kosten voor belangrijke industrieën te verhogen.
Duitsland, de grootste economie van het blok, stagneert al drie jaar als gevolg van structurele zwakheden in de verwerkende industrie en energie-intensieve sectoren. De Bundesbank voorspelt dat het Duitse BBP in 2025 met 0,2% zal krimpen, in schril contrast met andere Europese economieën. Spanje zal naar verwachting de economische groei van de belangrijkste economieën in de eurozone aanvoeren met een stijging van het BBP met ongeveer 2%.
Ondanks deze tegenwind zijn er tekenen van voorzichtig optimisme onder sommige analisten. Bastian Freitag van Rothschild & Co. verwacht “licht constructieve vooruitzichten” voor de economische ontwikkelingen in 2025, met bescheiden verbeteringen. Hij waarschuwt echter voor geopolitieke en structurele risico’s die de groei kunnen temperen, waaronder tarieven.
Groeiprognoses eurozone van ECB-medewerkers
- 0,7% in 2024 (tegen 0,8% in september)
- 1,1% in 2025 (lager dan 1,3%)
- 1,4% in 2026 (verlaagd van 1,5%)
- 1,3% in 2027 (eerste schatting)
Hoe zullen renteverlagingen de markten beïnvloeden?
Aandelenmarkten hebben de neiging om te stijgen bij verwachte renteverlagingen. Op de obligatiemarkten betekent een dalende rente een lager rendement, waardoor de obligatiekoersen stijgen. Lagere rentes maken bestaande obligaties ook aantrekkelijker voor rendementen, met name obligaties die al zijn uitgegeven in een periode met hoge rentes.
Ondertussen zal de spaarrente op bankrekeningen waarschijnlijk dalen, ten nadele van spaarders. De tarieven die spaarders ontvangen hangen grotendeels af van de depositofaciliteit, die bepaalt welke rente banken ontvangen voor het ‘s nachts storten van geld bij de ECB. Leners daarentegen profiteren van lagere tarieven omdat consumentenschulden en hypotheken goedkoper worden.
“Lagere rentes zouden in 2025 een belangrijke rugwind moeten zijn voor Europese aandelen,” aldus Field van Morningstar. Europese aandelen worden momenteel verhandeld tegen een aantrekkelijke korting ten opzichte van hun Amerikaanse en wereldwijde concurrenten."
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
