Als beleggers denken aan wereldwijd dominante bedrijven, dan staan de Verenigde Staten vaak in de schijnwerpers. Maar deze beperkte focus gaat voorbij aan een krachtige regio die een aantal van ‘s werelds meest succesvolle en invloedrijke bedrijven heeft voortgebracht: de Scandinavische landen.
7 Scandinavische aandelen met een Wide Moat
- Elekta EKTA B
- Kone KNEBV
- Coloplast COLO B
- Saab SAAB B
- Kongsberg Gruppen KOG
- Novo Nordisk NOVO B
- Novonesis NSIS B
In de afgelopen tien jaar hebben beleggers in de Zweedse, Deense en Noorse markten aanzienlijk hogere rendementen behaald dan beleggers in een bredere Europese index.
De Morningstar Developed Markets Europe Index is in de afgelopen tien jaar met 101,5% gestegen.5% in de afgelopen tien jaar, aanzienlijk minder dan de Morningstar Denmark Index, die in dezelfde periode een indrukwekkend rendement van 216,5% behaalde. Finland vormt een uitzondering, met een markt die worstelt sinds 2023, waardoor de Morningstar Finland Index dezelfde periode van tien jaar afsloot met een winst van 72,9%. Merk op dat alle gegevens in dit artikel zijn weergegeven in basisvaluta’s en dat de beweging van wisselkoersen gunstig of ongunstig kan zijn voor Nederlandse en Belgische beleggers die buitenlandse aandelen bezitten.
Denemarken, Zweden en Noorwegen hebben beter gepresteerd dan de Europese markt
IKEA, Lego en Spotify zorgen voor wereldwijde kansen
Terwijl veel beleggers de afgelopen jaren hebben geprofiteerd van blootstelling aan Amerikaanse technologieaandelen, hebben Scandinavische aandelen voor waardevolle diversificatie gezorgd, omdat de vier grootste Scandinavische landen verschillende wereldwijd toonaangevende bedrijfsreuzen herbergen.
Zo benadrukt The Economist het indrukwekkende vermogen van de regio om een aantal van de grootste bedrijven ter wereld op te richten. De Economist wijst op het Zweedse IKEA, de grootste meubelfabrikant ter wereld, en het Deense Lego, ‘s werelds grootste speelgoedfabrikant qua omzet. Hoewel Spotify, ‘s werelds grootste streaming muziekbedrijf, tijdens zijn beursgang in 2018 aan Wall Street werd voorgesteld met een Zwitserse vlag, werd het bedrijf in werkelijkheid opgericht in Zweden en heeft het nog steeds zijn hoofdkantoor in Stockholm. Een ander Zweeds bedrijf, Klarna, een grote speler in de koop-nu-betaal-moment sector, heeft in november 2023 een beursgang aangevraagd bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission en is van plan om in 2025 naar de beurs te gaan. De beursgang van Klarna zou het grootste Zweedse bedrijf zijn dat in de VS een beursnotering krijgt sinds het debuut van Spotify in 2018.
Novo Nordisk en Scandinavische topaandelen bieden waarde op lange termijn
Misschien wel een van de bekendste, beursgenoteerde Scandinavische bedrijven is de Deense geneesmiddelenmaker Novo Nordisk NOVO B, bekend van zijn kaskrakers Ozempic en Wegovy. Vóór de scherpe beursval eind 2024 was de beurswaarde van Novo Nordisk groter dan het bruto binnenlands product van Denemarken. Het blijft het grootste aandeel in Europa met een marktkapitalisatie van DKK 2,5 biljoen ($ 353 miljard), voor namen als LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton MC, SAP SAP en ASML ASML.
Hoewel Wall Street de afgelopen jaren een aantal van de grootste Scandinavische IPO’s heeft aangetrokken, worden verschillende toonaangevende bedrijven nog steeds over het hoofd gezien door beleggers die zich richten op de VS. Hieronder staan zeven Scandinavische aandelen die momenteel dichtbij of onder hun geschatte reële waarde worden verhandeld en die allemaal een brede Morningstar Economic Moat Rating hebben verdiend, wat aangeeft dat ze hun concurrentievoordeel waarschijnlijk ten minste de komende 20 jaar zullen behouden.
De beste bedrijven zijn echter niet altijd de beste aandelen om te kopen. De prijs die je betaalt om een bedrijf te bezitten is net zo belangrijk. Aandelen met een sterrating van 4 of 5 vertegenwoordigen een goede koopkans, terwijl beleggers misschien willen wachten op een prijsdaling bij aandelen als Kongsberg Gruppen, Novo Nordisk en Novozymes voordat ze een aankoop doen.
Hier volgt een nadere blik op de Scandinavische aandelen met een brede bodem. Alle gegevens zijn per 22 januari 2025.
Elekta
- Fair Value: SEK 127,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
- Korting op Fair Value: 49%
- Vooruitkijkend dividendrendement: 3,7%
- Morningstar Rating: ★★★★★
Het Zweedse Elekta ontwikkelt, produceert en distribueert behandelingsplanningsystemen voor neurochirurgie en radiotherapie, waaronder stereotactische radiochirurgie en brachytherapie. Het bedrijf heeft meer dan 7.000 lineaire versnellers, Gamma Knife- en Unity-platforms en brachytherapie-installaties geïnstalleerd. De omzet van het bedrijf is gelijkmatig verdeeld over geografische gebieden, waarbij Noord- en Zuid-Amerika goed zijn voor 31%, Europa, het Midden-Oosten en Afrika voor 35% en Azië-Pacific voor de rest.
“De markt voor radiotherapieapparatuur wordt gekenmerkt door zeer hoge toetredingsdrempels als gevolg van aanzienlijke intellectuele eigendom en technologische knowhow en hoge omschakelingskosten die het gevolg zijn van aanzienlijke opleidingskosten en het risico op verstoringen. Wat enkele decennia geleden begon als een nogal gefragmenteerd veld is nu geëvolueerd tot in wezen een duopolie; met vrijwel geen nieuwe toetreders voor meer dan een decennium, hebben de belangrijkste twee spelers (Varian werd overgenomen door Healthineers) duurzame franchises en brede economische vestingen rond hun bedrijf opgebouwd.
Healthineers is de grootste RT-fabrikant, met een wereldwijd marktaandeel van meer dan 50% en een nog dominantere positie in de VS, waar het meer dan 70% van alle installaties controleert. Elekta is de op één na grootste speler, met ongeveer een derde van alle RT-installaties ter wereld."
Analist: Alex Morozov, CFA
Kone
- Fair Value: EUR 50,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Laag
- Korting op Fair Value: 5%
- Vooruitkijkend dividendrendement: 3,68%
- Morningstar Rating: ★★★★
Kone is een wereldwijde top-vier leverancier van liften en roltrappen. Kone begon in 1918 met de productie van liften in Finland en genereert vandaag de dag inkomsten op drie manieren: de verkoop van nieuwe liften en roltrappen, de modernisering van oude apparatuur en het onderhoud van de geïnstalleerde basis. Het grootste deel van de winst van het bedrijf komt uit de laatste activiteit, waarbij contracten jaarlijks worden verlengd met ingebouwde prijsverhogingen. Kone is vooral actief in liften, die wereldwijd talrijker zijn dan roltrappen. Het bedrijfsmodel is vergelijkbaar met dat van de naaste concurrenten Otis, Schindler en TK Elevator.
“Kone’s hoge rendement op geïnvesteerd vermogen is het resultaat van de combinatie van zijn duurzame concurrentievoordelen - waaronder immateriële activa met een goede reputatie, kosten om van klant te veranderen en zijn kostenvoordeel bij het leveren van liftservice - en zijn kapitaalarme bedrijfsmodel.”
Analist: Grant Slade, CFA
Coloplast
- Fair Value: DKK 962,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
- Korting op Fair Value: 15%
- Vooruitkijkend dividendrendement: 2,69%
- Morningstar Rating: ★★★★
Coloplast is een toonaangevende wereldwijde concurrent op het gebied van stoma- en continentiezorg. Het bedrijf ontwerpt, produceert en verkoopt systemen voor stomazorg, wegwerpbare inperkingsmiddelen, pasta, poeder, afdichtingen en intermitterende katheters voor continentiezorg. Coloplast is ook tertiair actief in de urologie en wondverzorging, waar het penisimplantaten, verbanden voor incontinentie en prolaps en wondverbanden produceert en verkoopt. Het bedrijf haalt meer dan 60% van zijn omzet uit Europa, 24% uit andere ontwikkelde landen en 17% uit de rest van de wereld.
“We bestuderen Coloplast nu al meer dan tien jaar en wij denken dat het bedrijf zijn concurrentievoordelen kan behouden en economische winsten kan genereren over de periode van 20 jaar die kenmerkend is voor een Wide economische moat. Coloplast’s moat komt voornamelijk voort uit zijn stoma-, continentiezorg- en urologieactiviteiten, waar het bedrijf in staat is geweest om immateriële activa en, soms, omschakelingskosten als hefboom te gebruiken. Het bedrijf heeft een lange staat van dienst op het gebied van zinvolle innovatie in de eerste twee gebieden. Wij houden van de moatiness van de stoma- en urologieactiviteiten. De wereldwijde stoma-markt van 2 miljard USD profiteert van immateriële activa en omschakelingskosten en is het soort stabiele oligopolie dat we graag zien.”
Analist: Debbie S. Wang
Saab
- Fair Value: SEK 262,50
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
- Korting op Fair Value: 13%
- Vooruitkijkend Dividendrendement: 0,7%
- Morningstar Rating: ★★★★
Saab levert producten en diensten voor militaire, defensie- en civiele veiligheid. Het bedrijf is actief in vier segmenten: luchtvaart, dynamica, bewaking en Kockums. Aeronautics houdt zich bezig met de productie en ondersteuning van defensie- en commerciële luchtvaartsystemen. Dynamics produceert gevechtswapens en training- en managementsystemen voor defensie. Surveillance levert beveiligingsdiensten en creëert verkeersmanagementtechnologie en luchtvaartonderdelen. Kockums biedt oplossingen voor marinemissies. Meer dan driekwart van de omzet van Saab komt uit de defensiesector. Het bedrijf verkoopt aan meerdere geografische regio’s, maar meer dan de helft van de omzet komt uit Europa.
“Als Zwedens grootste defensieaannemer is Saab klaar om te profiteren van de toezegging van het land om tussen 2023 en 2025 ongeveer 300 miljard Zweedse kroon uit te geven aan defensie, waarbij 60% van het budget naar gebieden gaat die sterk overeenkomen met het portfolio van Saab. Bovendien is Zweden onlangs toegetreden tot de NAVO, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor Saab om zijn rol in de verdediging van de Noordse en Baltische regio’s te vergroten.
Toenemende spanningen wereldwijd, vooral tussen het Westen en China en Rusland, leiden tot hogere defensie-uitgaven in Europa en de regio Azië-Stille Oceaan. Naar aanleiding van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne zullen bijna alle Europese landen hun defensiebudget de komende jaren verhogen tot minstens 2% van het bruto binnenlands product. Dit biedt op lange termijn kansen voor Saab om zijn geografische voetafdruk en productassortiment te vergroten."
Analist: Loredana Muharremi, CFA
Kongsberg Gruppen
- Fair Value: NOK 1230,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
- Premie op Fair Value: 5%
- Vooruitkijkend Dividendrendement: 0,54%
- Morningstar Rating: ★★★
Kongsberg Gruppen is een internationaal technologiebedrijf dat producten en diensten levert aan de defensie-, maritieme, olie-, gas- en ruimtevaartindustrie. Het bedrijf is onderverdeeld in twee bedrijfssegmenten: het maritieme segment en defensie- en ruimtevaartsystemen. Maritiem, dat het grootste deel van de inkomsten van het bedrijf genereert, maakt navigatie-, automatiserings-, bewakings- en positioneringsproducten voor commerciële schepen en de offshore-industrie. Het defensie- en ruimtevaartsegment levert defensie- en ruimtevaartgerelateerde producten en systemen. Buiten de twee hoofdsegmenten heeft het bedrijf Kongsberg Digital, dat digitale oplossingen produceert voor de olie-, gas-, wind- en koopvaardijmarkten. Producten worden wereldwijd geleverd, waarbij Noord-Amerika goed is voor ongeveer een derde van de totale omzet.
“Stabiele defensie-inkomsten compenseren deels de cycliciteit van de inkomsten uit civiele activiteiten. Bovendien heeft Kongsberg een uitgebreide portefeuille van producten en diensten gecreëerd, waarbij bewust een te grote afhankelijkheid van één enkel programma wordt vermeden. Het bedrijf bedient 39 landen, waarvan 20% van de inkomsten in Noorwegen wordt gegenereerd, 28% in de rest van Europa, 26% in Noord-Amerika en de rest in de rest van de wereld.
Gezien de kenmerken van de sector zijn we van mening dat de defensie & lucht- en ruimtevaartdivisie een brede moat garandeert, terwijl we maritiem, digitaal en discovery zien als segmenten met een Narrow Moat."
Analist: Loredana Muharremi, CFA
Novo Nordisk
- Fair Value: DKK 600,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Hoog
- Korting op Fair Value: 4%
- Vooruitkijkend Dividendrendement: 1,73%
- Morningstar Rating: ★★★
Met ongeveer eenderde van de wereldwijde markt voor merkdiabetesbehandelingen is Novo Nordisk de grootste leverancier van diabetesbehandelingsproducten ter wereld. Het bedrijf is gevestigd in Denemarken en produceert en verkoopt een verscheidenheid aan menselijke en moderne insulines, injecteerbare diabetesbehandelingen zoals GLP-1 therapie, orale antidiabetica en obesitasbehandelingen. Novo heeft ook een biofarmaceutisch segment, goed voor ongeveer 10% van de omzet, dat gespecialiseerd is in proteïnetherapieën voor hemofilie en andere aandoeningen.
“De sterke immateriële activa van Novo Nordisk op het gebied van diabetes en aanverwante cardiometabole ziekten zoals obesitas geven het bedrijf een brede economische machtspositie die de winstgevendheid op lange termijn zal beschermen. Een gerichte onderzoeks- en ontwikkelingsstrategie stelt het bedrijf in staat om octrooibescherming herhaaldelijk uit te breiden door middel van innovatie. Efficiënte productietechnieken en schaalvoordelen hebben Novo’s insulineactiviteiten in staat gesteld om wereldwijd een sterke winstgevendheid te bieden, kwaliteiten die het deelt met de enige twee andere wereldwijde spelers op het gebied van insuline, Sanofi en Eli Lilly.”
Analist: Karen Andersen, CFA
Novonesis
- Fair Value: DKK 390,00
- Morningstar Uncertainty Rating: Medium
- Premie op Fair Value: 5%
- Vooruitkijkend dividendrendement: 2,0%
- Morningstar Rating: ★★★
Novonesis werd in 2024 gevormd door de fusie van Novozymes en Chr. Hansen. Na de fusie werd het bedrijf wereldleider in industriële enzymen en microbiële oplossingen, met een marktaandeel van bijna 50% in beide. Het bedrijf levert aan een groot aantal industrieën: huishoudelijke verzorging, voeding en dranken, bio-energie, landbouw en diervoeder, technische en farmaceutische producten. Haar biologische oplossingen creëren waarde voor haar klanten door het verbeteren van de opbrengstefficiëntie en prestaties, terwijl energie wordt bespaard en minder afval wordt gegenereerd. Het bedrijf heeft zijn hoofdkantoor in Denemarken, telt ongeveer 10.000 werknemers en is actief in meer dan 30 onderzoeks-, ontwikkelings- en toepassingscentra en 23 productielocaties.
“Novonesis heeft een dominante positie in zowel de enzymen- als de culturenmarkt, met een marktaandeel van ongeveer 50% in beide markten. De concurrentie is relatief mild in beide sectoren vanwege hun grotendeels duopolistische aard. IFF is de op één na grootste speler op deze markten, met een marktaandeel van ongeveer 20% in beide markten, gevolgd door DSM-Firmenich met een marktaandeel van ongeveer 5%-6%, grotendeels beperkt tot de segmenten voedingsmiddelen en dranken.”
Analist: Diana Radu, CFA
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.