Tijdens haar eerste monetaire beleidsvergadering van 2025 op 30 januari zal de Europese Centrale Bank haar belangrijkste rentetarief naar verwachting met nog eens 0,25 procentpunt verlagen tot 2,75%. Daarmee zal ze haar verruimingscyclus voortzetten tegen de achtergrond van onzekere economische vooruitzichten en een sterk stijgende inflatie in de dienstensector. De markt anticipeert op verdere verlagingen, waarbij voor dit jaar nog eens een vol procentpunt aan verlagingen wordt ingeprijsd.
“Naar verwachting zal de ECB in 2025 opnieuw het voortouw nemen met renteverlagingen, waarvan de eerste volgende week al zal plaatsvinden”, zegt Michael Field, Europees marktstrateeg bij Morningstar.
“De markt rekent momenteel op een renteverlaging van 100 basispunten, terwijl zowel de Amerikaanse Federal Reserve als de Bank of England slechts ongeveer de helft van dit niveau verwachten. Dit hangt natuurlijk af van de vraag of de inflatie in Europa onder controle blijft. Met 2,4% in december is het de laagste van de drie regio’s, maar als dit nog verder oploopt, dan zijn alle kansen verkeken.”
In december bereikte de inflatie een hoogtepunt van 5 maanden en bleef duidelijk boven het streefcijfer van 2% van de ECB." Tot nu toe is de gematigde en methodische aanpak van de ECB om de rente te verlagen een schot in de roos gebleken. Commentaren van de bank tijdens de vakantieperiode suggereren dat ze geloven dat de inflatie dit jaar opnieuw zal dalen tot het beoogde niveau, wat de weg vrijmaakt voor verdere renteverlagingen.," voegde Field eraan toe.
De ECB begon haar renteverlagingscyclus in juni, pauzeerde in juli en hervatte haar renteaanpassingen in september; oktober en december. Vanaf 18 december staan de drie belangrijkste rentetarieven van de ECB op:
- Tarief depositofaciliteit: 3,00%
- Belangrijkste herfinancieringstarief: 3,15%
- Marginale beleningsfaciliteit: 3,40%
“Wij verwachten dat de ECB tijdens elk van de vier vergaderingen van de raad van bestuur in de eerste helft van het jaar met 25 basispunten zal verlagen, waardoor de beleidsrente halverwege het jaar zal uitkomen op 2,00%”, schreef Mark Wall, hoofdeconoom bij Deutsche Bank, in de ECB-vooruitzichten van de bank op 23 januari.
“In de tweede helft verwachten we dat het tempo van de verlagingen zal afnemen, met één verlaging van 25 basispunten per kwartaal, waardoor de eindrente tegen het einde van het jaar uitkomt op 1,50%.”
Wall benadrukte dat deze prognoses afhangen van het feit of de groei en de inflatierisico’s onder de trend blijven. De raad van bestuur van de ECB ziet het bereiken van een neutraal rentetarief van rond de 2% als een belangrijke mijlpaal, waarbij verdere verlagingen afhankelijk zijn van de economische omstandigheden en de afhankelijkheid van gegevens. ECB-president Christine Lagarde heeft benadrukt dat de bank afhankelijk zal blijven van gegevens en per beleidsvergadering zal bekijken wat het meest geschikte rentetarief is.
ABN Amro economen schreven in een ECB preview dat het neutrale niveau onderhevig is aan discussie, maar rond de 2% lijkt een niveau te zijn waar de meeste ECB beleidsmakers achter staan. Verschillende leden van de Raad van Bestuur van de ECB hebben gezegd dat we dit renteniveau tegen de zomer zouden moeten bereiken.
“Wij zijn van mening dat inkomende gegevens en economische ontwikkelingen aanzienlijk zouden moeten afwijken van de huidige verwachtingen van de ECB, wil de centrale bank van gedachten veranderen. De lat om af te wijken van dit geleidelijke renteverlagingspad lijkt momenteel vrij hoog te liggen”, schreven de economen.
Trump’s tarieven: een belangrijke uitdaging voor de eurozone
Er blijven risico’s in Europa, en veel daarvan zijn neerwaarts gericht, met de Amerikaanse handelsbeperkingen in 2025 nu bijna bovenaan de lijst.
“Marktdeelnemers hebben de zeer negatieve vooruitzichten voor Europa op de krediet- en aandelenmarkten al ingeprijsd”, vertelde Orla Garvey, senior portefeuillemanager vastrentende waarden bij Federated Hermes, op 23 januari aan Morningstar. De renteverlaging van 1 procentpunt die de markt verwacht voor 2025 is redelijk, voegde ze eraan toe. “Voor een drastischere verlaging van de ECB zouden we zeer negatieve verrassingen naar beneden moeten zien.” Ze verwacht dat de markten volatieler zullen worden met risico’s aan beide kanten die voortkomen uit de Amerikaanse president Donald Trump. “Europa zal afhangen van wat er met de tarieven gebeurt, niet zozeer van de ECB”, benadrukte ze.
Dit gevoel wordt gedeeld door ABN Amro’s economen, die benadrukken dat wat er gebeurt nadat meer neutrale renteniveaus zijn bereikt, grotendeels afhangt van het importtarievenbeleid van de nieuwe Amerikaanse regering.
De spreiding van de groei over de eurozone is ook een uitdaging voor de ECB, met Duitsland dat achterblijft terwijl landen als Spanje en Portugal een redelijke groei laten zien. De Duitse verkiezingen op 23 februari zullen nauwlettend in de gaten worden gehouden voor tekenen dat een nieuwe regering bereid zal zijn om de fiscale uitgaven te verhogen.
Waarom stijgen de obligatierendementen terwijl de rente daalt?
Ondanks de dalende beleidstarieven van de ECB zijn de obligatierentes in de eurozone gestegen. Deze situatie ondermijnt het beoogde versoepelende effect van renteverlagingen op de kredietvoorwaarden omdat hogere obligatierentes hogere leenkosten betekenen voor overheden en bedrijven, wat de economische groei kan vertragen, aldus DWS macro-analist Ulrike Kastens.
De rente op Duitse Bunds steeg eind 2024 sterk, waarbij de 10-jaars rente steeg van 2,02% in december naar 2,65% in januari 2025. Dit weerspiegelt de stijgende rente op Amerikaanse staatsobligaties door de bezorgdheid over het Amerikaanse begrotingsbeleid. Bovendien verraste de inflatie in de eurozone en vooral Duitsland naar boven.
De nationale centrale banken van de eurozone hebben ook hun herinvesteringen van hoofdsommen in het kader van het pandemic emergency purchase program (PEPP) van de ECB eind 2024 stopgezet, aldus Shannon Kirwin, manager research analist bij Morningstar.
“Het aflopen van PEPP vermindert de vraag, terwijl veel beleggers tegelijkertijd verwachten dat de uitgifte van staatsobligaties door Duitsland en Frankrijk in de toekomst zal toenemen omdat de regeringen hun uitgaven kunnen verhogen, waardoor het aanbod toeneemt.”
Inflatie in de eurozone op een hobbelig pad
De inflatie blijft volatiel, wat de besluitvorming van de ECB bemoeilijkt. Uit prognoses blijkt een toenemend vertrouwen dat de inflatie in de buurt komt van de doelstelling van de ECB, maar recente opwaartse verrassingen, vooral in Duitsland, suggereren dat dit vertrouwen op de proef kan worden gesteld", aldus Kastens van DWS.
Wall waarschuwde dat hogere energieprijzen of een hardnekkige binnenlandse inflatie zouden kunnen leiden tot optimistische aanpassingen in de communicatie van de ECB. Toch benadrukte hij dat er een schok nodig zou zijn voor de ECB om af te wijken van haar geleidelijke aanpak, zoals het verlagen van de rente met 50 basispunten in plaats van de verwachte 25 punten.
“Het grootste risico in januari zijn aanpassingen in de beschrijving van de ECB van recente gegevens die meer hawkish lijken, maar de verwachting is een gestage opmars naar neutrale rentetarieven”, aldus Deutsche Bank.
Hoe zullen renteverlagingen de markten beïnvloeden?
Aandelenmarkten hebben de neiging om te stijgen bij verwachte renteverlagingen. Op de obligatiemarkten betekent een dalende rente een lager rendement, waardoor de obligatiekoersen stijgen. Lagere rentes maken bestaande obligaties ook aantrekkelijker voor rendementen, met name obligaties die al zijn uitgegeven in een periode met hoge rentes.
Ondertussen zal de spaarrente op bankrekeningen waarschijnlijk dalen, ten nadele van spaarders. De tarieven die spaarders ontvangen hangen grotendeels af van de depositofaciliteit, die bepaalt welke rente banken ontvangen voor het ‘s nachts storten van geld bij de ECB. Leners daarentegen profiteren van lagere tarieven omdat consumentenschulden en hypotheken goedkoper worden.
Wanneer zijn de ECB-vergaderingen in 2025?
- 30/01/2025
- 06/03/2025
- 17/04/2025
- 05/06/2025
- 24/07/2025
- 11/09/2025
- 30/10/2025
- 18/12/2025
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
