Download Morningstar’s gids voor de Duitse verkiezingen en de implicaties voor de aandelenmarkten hier.
De Duitse aandelenmarkt heeft het ene record na het andere gebroken nu het land zijn federale verkiezingen op 23 februari nadert, gevoed door een combinatie van politieke anticipatie, sterke bedrijfswinsten en de hoop op vredesbesprekingen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne.
De samenstelling van de markt, met zijn zware weging naar industriële en technologiebedrijven, heeft de markt ook goed gepositioneerd in het huidige wereldwijde beleggingslandschap, en de relatieve onderwaardering van Europese aandelen in vergelijking met de Amerikaanse markt heeft hun aantrekkingskracht verder versterkt. De Morningstar Germany Index noteerde dit jaar tot nu toe 19 recordhoogtes in slechts 34 handelsdagen en is met bijna 14% gestegen, waarmee de index zowel zijn Europese collega’s als de Amerikaanse markt overtreft.
Hogere overheidsuitgaven staan centraal
“De markt prijst momenteel de best mogelijke uitkomst van de verkiezingen”, zei Carsten Roemheld, kapitaalmarktstrateeg bij Fidelity, in een webinar op 18 februari. Beleggers, velen uit het buitenland, hebben er vertrouwen in dat Friedrich Merz en zijn CDU-partij, die momenteel aan kop gaat in de peilingen, snel een coalitie zullen vormen en hervormingen zullen doorvoeren, zoals het versoepelen van de “schuldenrem”, een grondwettelijke wet die het federale structurele tekort beperkt tot 0,35% van het BBP.
Deze maatregel, die in 2009 tijdens de wereldwijde financiële crisis werd ingevoerd, was bedoeld om buitensporige staatsleningen te voorkomen. Het wijzigen van deze grondwet brengt uitdagingen met zich mee, omdat hiervoor een tweederde meerderheid in beide parlementaire kamers nodig is - een drempel die moeilijk te halen is gezien het gefragmenteerde politieke landschap van Duitsland en de toenemende invloed van populistische partijen. Een dergelijke stemming zou afhangen van de vraag of een of twee kleinere partijen - waaronder een partij die fel gekant is tegen een toename van het begrotingstekort - genoeg stemmen in het parlement krijgen.
“Zonder een versoepeling van de Duitse fiscale dwangbuis die in de grondwet is vastgelegd, zou Merz het moeilijk vinden om zijn potentiële centrumlinkse coalitiepartner(s) te overtuigen om in te stemmen met serieuze hervormingen die de groei bevorderen”, schreef Holger Schmieding, hoofdeconoom bij Berenberg, in een research note op 17 februari. “Bovendien zou hij niet over de fiscale ruimte beschikken om de militaire uitgaven resoluut op te voeren en tegelijkertijd de overheidsinvesteringen te verhogen en de lasten voor bedrijven en huishoudens te verlichten met aanzienlijke verlagingen van belastingen en elektriciteitskosten.”
Een versoepeling van de schuldenrem zou kunnen leiden tot hogere overheidsuitgaven voor infrastructuur, defensie en digitalisering, wat de economie een broodnodige impuls zou geven en sectoren als de bouw, technologie en financiën ten goede zou komen.
De CDU staat op ongeveer 30-32% van de stemmen in de laatste week voor de verkiezingen, met de geprefereerde coalitiepartners SPD en Groenen op respectievelijk 14-17% en 12-14%. De markten gaan ervan uit dat de rechtse AfD wordt uitgesloten van de macht.
Records op aandelenmarkt tegen achtergrond van recessie
De Duitse aandelenrally komt tegen de achtergrond van een verzuurd economisch sentiment nu Europa’s grootste economie het derde jaar van stagnatie ingaat en achterblijft bij zijn Europese buren qua economische vooruitzichten. Duitsland bevindt zich al twee jaar in een recessie en volgens de prognoses van het Duitse ministerie van Economische Zaken zal de groei van het BBP in 2025 stagneren op een magere 0,3%.
Spanje - de economische outperformer in de eurozone, met een groei van 3,2% in 2024 - komt op een nipte tweede plaats qua aandelenprestaties.
Duitse bedrijven hebben de afgelopen jaren te maken gehad met tal van schokken die hun activiteiten en groei hebben belemmerd. De Covid-pandemie veroorzaakte wijdverspreide verstoringen van de toeleveringsketen, arbeidstekorten en economische vertragingen. Dit werd gevolgd door de energiecrisis als gevolg van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne, die leidde tot stijgende energieprijzen, die vooral de Duitse industriesector troffen. Daarnaast hebben aanbodschokken uit China, inflatiedruk en stijgende rentetarieven bedrijven verder onder druk gezet, terwijl de aanhoudende geopolitieke spanningen en handelsonzekerheden, waaronder de dreiging van Amerikaanse tarieven onder de nieuwe regering-Trump, de economische uitdagingen hebben vergroot.
Met name de auto-industrie en de verwerkende industrie zijn blootgesteld aan de dreiging van invoerrechten, en bedrijven proberen hun toeleveringsketens aan te passen om mogelijke verstoringen te beperken. Hoewel beleggers deze zorgen tot nu toe grotendeels hebben weggewuifd, kan een escalatie van de handelsspanningen voor volatiliteit in de markt zorgen.
“Duitse DAX 40-bedrijven genereren 80% van hun inkomsten buiten Duitsland en ongeveer 24% in de VS”, zegt Sören Hettler, hoofd beleggingsstrategie bij DZ Research, in een interview met Morningstar. Ter vergelijking: de bedrijven genereren minder dan 20% van hun inkomsten op hun Duitse thuismarkt.
De prestaties van de lokale aandelenmarkt zijn te danken aan een robuuste wereldeconomie, zeiden analisten van de Duitse bank Deka in een onderzoeksnotitie op 17 februari, waarbij ze opmerkten dat het ook duidelijk is dat de Europese Centrale Bank haar belangrijkste rentetarieven dit jaar zal blijven verlagen. Beleggers die in de komende maanden renteverlagingen van de Amerikaanse Federal Reserve verwachten, zouden wel eens teleurgesteld kunnen worden. Het groter wordende renteverschil tussen de eurozone en de VS zou volgens Michael Field, Europees marktstrateeg bij Morningstar, ook meewind kunnen geven aan Europese aandelen.
Deze aandelen jagen de Duitse aandelenrally aan
De outperformance van de Duitse aandelenmarkt heeft geen brede basis. Bedrijven zoals SAP SAP hebben de markt naar recordhoogten gestuwd. De softwaregigant heeft de afgelopen 12 maanden zijn aandelen met 70% zien stijgen, goed voor meer dan 9% van de stijging van 30% van de Morningstar Germany Index in die periode.
Siemens SIE en Deutsche Telekom DTE hebben ook aanzienlijke winsten geboekt en hebben respectievelijk 3,7% en 3,3% bijgedragen aan de winsten van de index in de afgelopen 12 maanden, volgens gegevens van Morningstar Direct. Siemens heeft sterke bedrijfswinsten geboekt, gedreven door de wereldwijde vraag naar elektrificatie en industrieel aanbod. Deutsche Telekom heeft ook goed gepresteerd in 2024, met plannen om de groei te versnellen door vooruitgang in kunstmatige intelligentie en een datagestuurd bedrijfsmodel. Lucht- en ruimtevaart- en defensiebedrijf Rheinmetall RHM is alleen deze week al met meer dan 9% gestegen, voornamelijk door de verwachtingen van hogere defensie-uitgaven in heel Europa.
De goede prestaties komen met een voorbehoud: drie van deze aandelen worden nu verhandeld in overgewaardeerd gebied, terwijl drie redelijk gewaardeerd zijn, volgens schattingen van Morningstar voor Fair Value.
Beleggingsmogelijkheden in Duitse aandelen
“Na een sterke prestatie in 2024 worden Duitse aandelen nu als redelijk gewaardeerd beschouwd, met een koers/reële-waardeschatting van iets meer dan 1 keer. Maar hoewel ze momenteel niet over het algemeen goedkoop zijn, zijn ze ook niet duur,” aldus Morningstar’s Michael Field. Van de 49 Duitse aandelen die Morningstar dekt, worden er 24 ondergewaardeerd verhandeld. “We zien talloze kansen voor aandelen, waarbij de auto-industrie het meest aantrekkelijk is.
Volgens aandelenanalist Rella Suskin van Morningstar heeft de Duitse autoproductie geleden onder het slechte overheidsbeleid, waardoor het concurrentievermogen is afgenomen en investeringen naar het buitenland zijn gedreven. De komende verkiezingen bieden een kans op verandering, met politieke partijen die beloven het industriële concurrentievermogen te stimuleren.
De verwachte coalitieregeringen kunnen dit beleid echter afzwakken. “Zonder een gericht strategisch kader dat de kostenconcurrentie in Duitsland bevordert, zullen OEM-fabrikanten hun investeringen in het buitenland blijven richten, terwijl ze een evenwicht moeten vinden met de noodzaak om hun sterk geïntegreerde Duitse hoofdkantoor te behouden. Dit zal blijven wegen op het rendement,” waarschuwt Suskin.
Waarderingen van belangrijke Europese en Amerikaanse markten
Binnenlandse politiek belangrijker voor small- en mid-caps
Waardebewuste beleggers zouden zich ook kunnen richten op aandelen van middelgrote en kleine kapitalisaties, op zoek naar kansen in gebieden die nog niet dezelfde groei hebben doorgemaakt als large-caps. Veel van deze bedrijven zijn directer blootgesteld aan de Duitse en Europese economie, waardoor ze kwetsbaarder zijn voor binnenlandse beleidsverschuivingen en macro-economische schommelingen. Hun prestaties zijn wisselend, waarbij sommige profiteren van sectorspecifieke trends zoals digitalisering, terwijl andere worstelen met aanhoudende economische stagnatie. Volgens Sören Hettler van DZ Bank halen midcap-bedrijven ongeveer 55% van hun inkomsten uit Europa, waaronder een aanzienlijk deel van 24% uit Duitsland, waardoor ze gevoeliger zijn voor lokale economische en politieke omstandigheden.
Vooral mid- en small-cap bedrijven die meer te maken hebben met het binnenlands economisch beleid zijn op zoek naar duidelijkheid en stabiliteit na de verkiezingen, voegt hij eraan toe - “Een nieuwe regering die zich inzet voor minder bureaucratie en meer investeringen op kritieke gebieden kan het vertrouwen van beleggers vergroten en zorgen voor een verdere instroom van kapitaal in de Duitse markt.”
Hoe kunnen de Duitse verkiezingen de obligatiemarkten beïnvloeden?
Speculatie over een versoepeling van de schuldenrem hielp de obligatierente opdrijven na het abrupte einde van de Duitse coalitieregering op 6 november, wat leidde tot de vervroegde verkiezingen van dit weekend. Hogere uitgaven zouden betekenen dat Berlijn meer obligaties moet uitgeven, waardoor het aanbod toeneemt en de obligatiekoersen dalen.
Daarnaast heeft het vooruitzicht van vrede in Oekraïne de rendementen hoger gedreven nadat ze eind januari en begin februari waren gedaald. “De financiële markten zijn niet alleen gefocust op positieve groeivooruitzichten, maar ook op de kosten van het beveiligen en heropbouwen van Oekraïne in de toekomst”, schreef Deka in zijn research note van 17 februari, te midden van het nieuws dat de VS en Rusland vredesbesprekingen zullen starten over Oekraïne. “Europa zal een belangrijke rol moeten spelen in de financiering van deze inspanningen. Deze last weegt op de obligatiemarkten en heeft met name de rente op Duitse staatsobligaties opgedreven.”
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.
