Laten we eerst nagaan met welke kosten men heeft te maken als fondsbelegger. We maken een onderscheid maken tussen eenmalige kosten en terugkerende kosten.
Eenmalige kosten
Eenmalige kosten zijn de kosten die u maakt bij aan- en of verkoop. Bij aanschaf of verkoop van een
beleggingsfonds betaal je een percentage over het te beleggen bedrag. Opletten is geboden, want aankoopkosten verschillen per fonds en per verkoopkanaal. Via een internetbroker zijn de aankoopkosten vaak lager. Voor buitenlandse (meestal Luxemburgse) fondsen zijn ze voor grotere bedragen zelfs onderhandelbaar. Op onze website ziet u de maximale kosten.
De transactiekosten voor Nederlandse beursgenoteerde fondsen zijn vaak aanzienlijk lager dan voor buitenlandse fondsen. Maar vergis u niet. Er zijn voor beursgenoteerde fondsen ook kosten verwerkt in de beurskoers via de spread. Met een beetje pech betaalt u de volledige breedte van de spread naast de ‘andere’ aankoopkosten. Daarbij komt dat u voor buitenlandse fondsen lang niet altijd de maximale aankoopkosten betaalt. Het grote voordeel van buitenlandse fondsen is dat men van te voren weet wat de kosten zijn. Bij Nederlandse beursgenoteerde fondsen komt u niet achter de werkelijke aankoopkosten inclusief de spread. Dat blijft een geheim.
Speciale aandacht verdienen ook de verkoopkosten die door (buitenlandse) fondsen in rekening worden gebracht. Soms worden ze lager naar mate u langer in het fonds heeft gezeten.
Terugkerende kosten
De terugkerende kosten zijn kosten voor het beheer van het fonds. Van deze kosten krijgt de belegger geen rekening of afschrift; ze worden in de koers verwerkt waardoor de belegger ze uiteindelijk wel betaalt. Het grootste gedeelte van de beheerkosten bestaat uit de management fee. Dat zijn de kosten die de fondsbeheerder in rekening brengt voor het managen van het fonds. Hieruit worden onder andere het salaris van de fondsmanager betaald. Naast de management fee brengen sommige fondsgroepen nog andere kosten in rekening, bijvoorbeeld administratiekosten.
Alhoewel Nederlandse fondsen verplicht zijn een inzicht te bieden in de kostenstructuur, vergt het vaak veel puzzelwerk om een volledig inzicht te krijgen. Ook is de vergelijkbaarheid in de wijze van verslaggeving tussen fondsgroepen nog ver te zoeken. Wat dat betreft bieden fondsen van buitenlandse aanbieders meer transparantie.
Ergens is het vreemd dat Nederlandse fondsen weinig transparantie bieden als het gaat om beheerkosten. De management fees van Nederlandse aanbieders zijn namelijk zeer laag. Op moment van schrijven is de gemiddelde management fee van fondsen (op onze website) van in Nederland gevestigde fondsen 0.75%. Voor Luxemburgse fondsen is dat 1.2%.
Afweging
In werkelijkheid bestaat er voor fondsgroepen vaak een afweging tussen transactiekosten en beheerkosten. Als het één hoog is, zal het ander vaak laag zijn. Hieronder vindt u een rekenvoorbeeld waarin u kunt zien dat kosten er werkelijk toedoen.
Rekenvoorbeeld waardeontwikkeling € 100 bij verschillende kosten | ||||
Rendement voor beheerkosten: | 15% | Aanvangsbedrag: | 100 | |
Jaar | Fonds A | Fonds B | Fonds C | Fonds D |
aankoop 0% beheer 0.5% |
aankoop 0% beheer 2% |
aankoop 5% beheer 0.5% |
aankoop 5% beheer 2% |
|
0 | 100 | 100 | 95 | 95 |
1 | 115 | 113 | 109 | 107 |
2 | 131 | 128 | 125 | 121 |
3 | 150 | 144 | 143 | 137 |
4 | 172 | 163 | 163 | 155 |
5 | 197 | 184 | 187 | 175 |
10 | 387 | 339 | 368 | 322 |
15 | 762 | 625 | 724 | 594 |
20 | 1500 | 1152 | 1425 | 1095 |
30 | 5810 | 3912 | 5519 | 3716 |
Op korte termijn (tot enkele jaren) zijn het de aankoopkosten die het eindbedrag beïnvloeden. Wie echter voor de lange termijn belegt, doet er goed aan vooral naar beheerkosten te kijken die grotendeels worden bepaald door de management fee.
Dure fondsen zijn niet altijd slecht. Beleggingsfondsen die in een bepaalde nichemarkt opereren, kunnen succesvol en toch duur zijn. Maar in het algemeen zijn lage kosten een kenmerk van een goed fonds.
Morningstar besteedt veel aandacht aan kosten van beleggingsfondsen. De Morningstar Rating houdt rekening met kosten. Ook kunt u binnen de Fonds quickrank fondsen selecteren op basis van kosten.
Dit artikel is het laatste deel van een serie van vijf artikelen over waaraan u een goed fonds herkent. De andere artikelen kunt u vinden door op deze pagina rechts bovenaan ‘Hoe herken ik een goed fonds?’ aan te klikken.