Allereerst delen we fondsen in categorieën in. Momenteel hanteert Morningstar ruim honderd categorieën. Bij het indelen kijken we bij voorkeur naar een reeks van portefeuilles van het betreffende fonds. De (engelstalige) definities van de diverse categorieën alsmede ook andere methodologiedocumenten kunt u vinden op:
http://corporate.morningstar.com/nl/asp/subject.aspx?xmlfile=1354.xml&filter=1353
De berekening van de ratings en de categorie-indeling is overigens een Europees gebeuren. De Morningstar-kantoren in Europa hebben gezamenlijk een database met fondsgegevens.
De Morningstar Rating wordt binnen de Morningstar Categorie toegekend. Er wordt een rating berekend over 3 jaar, 5 jaar en 10 jaar. We doen dat door de maandrendementen over deze perioden te berekenen. Met behulp van deze maandrendementen wordt het voor risico gecorrigeerd rendement over deze periode bepaald. Het is goed om te onthouden dat voor het voor risico gecorrigeerde rendement geldt: hoe hoger het gelopen risico (volatitliteit), hoe lager de score. Ook geldt hoe hoger het rendement, hoe hoger de score.
Bij de berekening van de score die ten grondslag ligt aan de rating corrigeren we de rendementen voor aankoopkosten zoals die vermeld staan in de prospectus. Voor de Nederlandse beursgenoteerde fondsen nemen we de aankoopkosten via het eigen distributiekanaal van de vermogensbeheerder. Omdat we weten dat gelukkig niet veel beleggers de hoge maximale aankoopkosten die worden genoemd in het prospectus betalen, maximeren we deze voor aandelenfondsen op 5% en voor vastrentende fondsen op 3%.
We hebben nu voor alle fondsen in een bepaalde categorie een score berekend. Deze sorteren we van hoog naar laag en vervolgens kunnen we de sterren toekennen. De 10% hoogste score’s krijgen 5 sterren, de volgende 22,5% 4 sterren, de middelste 35% 3 sterren, de volgende 22,5% 2 sterren en de slechtste 10% krijgt 1 ster.
De ratings worden maandelijks opnieuw berekend. In de eerste helft van de maand worden de ratings gepubliceerd per maandultimo van de vorige maand.
Zoals genoemd, berekenen we een rating over 3, 5 en 10 jaar. Daarnaast berekenen we nog de Overall Rating, die een gemiddelde is van de 3,5 en 10 jaars rating (indien beschikbaar met een weging van respectievelijk 20, 30 en 50%).
De Morningstar Rating laat in een oogopslag zien hoe een fonds ten opzichte van vergelijkbare fondsen heeft gepresteerd in termen van rendement na kosten en risico. Daarmee is het een uiterst nuttig hulpmiddel. Natuurlijk moet de rating niet het enige zijn waarop de belegger zijn keuze baseert. Gelukkig hoeft dat ook niet, want Morningstar laat op zijn websites nog veel meer gegevens zien.