Ook al droomt iedereen ervan om rijk te worden door het volgende hippe technologieaandeel te kopen of door in een sterk groeiende buitenlandse markt te duiken, de keuze van de juiste aandelen en van het juiste tijdstip op de markt is uiterst moeilijk, zelfs voor de veiligste professionele belegger. Voor de doe-het-zelfbelegger die niet elk uur van de dag kan wijden aan het doorworstelen van cijfers en het bestuderen van de markt, is het een haast onmogelijke zaak. Gelukkig is het rendement op lange termijn van uw beleggingsportefeuille meer afhankelijk van andere factoren, waar u wel controle over heeft. Na de impact van de belastingen is activaspreiding de belangrijkste beslissing die het rendement van uw beleggingsportefeuille beïnvloed, en het is een vrij eenvoudig concept om in praktijk te brengen door gebruik te maken van Exchange-Traded Funds (ETFs).
De hoofdgedachte achter activaspreiding is dat over een bepaald tijdsbestek sommige activaklassen zullen stijgen terwijl andere zullen dalen, maar niemand weet op voorhand welke klassen wat zullen doen. De kunst is niet om te proberen raden waar u uw geld in moet steken, maar om uw portefeuille te spreiden om zo uw blootstelling aan eventuele haussemarkten te vergroten en volledige ‘verbranding’ door een marktcorrectie te voorkomen. Deze activaspreiding verlaagt het risico op grote verliezen terwijl men niet veel prijsgeeft aan het verwachte rendement op lange termijn. Psychologisch zal het vasthouden aan een duidelijk omlijnde activaspreiding u helpen af te zien van een totale verkoop na een zwaar verlies, wat waarschijnlijk de slechtste zet is die een belegger kan doen; vraag maar aan al degenen die aan het einde van 2008 de aandelenmarkten hebben verlaten en de grote opleving van vorig jaar volledig hebben gemist.
Activaspreiding kan zelfs verklaren waarom sommige fondsen het goed doen en andere niet. Talrijke universitaire studies, met inbegrip van Morningstar Ibbotson’s eigen studie uit 2000 ‘Does Asset Allocation Policy Explain 40, 90, or 100 Percent of Performance?’, tonen dat activaspreiding een significant percentage van het verschil in rendement tussen fondsen verklaart. We gaan hier niet in op de harde feiten achter deze studies, maar als we de vooronderstelling aannemen dat actief beheer weinig waarde toevoegt die beleggers niet zelf kunnen bekomen door voorzichtige activaspreiding, dan worden ETFs een geweldig beleggingsmiddel voor doe-het-zelfbeleggers.
De bijzondere kracht van activaspreiding komt voort uit het herbalanceren, het herschikken van uw kapitaal van oververhitte activaklassen naar klassen die minder goed presteerden over de afgelopen periode. Deze aanpak kan het rendement van uw portefeuille vergroten terwijl de risico’s tot een minimum worden beperkt. We kunnen de ongelooflijke kracht van diversificatie en van herbalanceren aantonen door een eenvoudig voorbeeld te creëren van een hypothetische portefeuille met vier grote activaklassen: drie regionale aandelenindexen en universele obligaties. Om een breed gamma van aandelen te vertegenwoordigen, gebruiken we de DJ Stoxx 50 Total Return Index voor Europese bedrijven met een grote marktkapitalisatie, de S&P 500 Total Return Index voor Amerikaanse bedrijven met een grote marktkapitalisatie en de MSCI Emerging Markets Gross Return Index voor groeimarktaandelen met een grote marktkapitalisatie. Voor de obligaties gebruiken we de Barclays Capital Intermediate Global Total Return Index. Beleggers kunnen toegang krijgen tot al deze indexen door te kiezen uit diverse ETFs.
We gebruikten een tijdsbestek van twintig jaar voor onze hypothetische portefeuille (1990 tot 2009), en drukten het rendement van onze portefeuille vanaf 2000 uit in Euro en van 1990 tot 1999 in Nederlandse Gulden. Deze periode is een goed voorbeeld, want ze bevatte zowel hausse- als baissemarkten, zodat de kracht van diversificatie duidelijk naar voren kan komen. De best presterende index over dit tijdsbestek was de S&P 500, met een rendement van 12,9% op jaarbasis, zelfs na het glansloze laatste decennium, omdat de jaren ’90 zo’n fenomenale periode voor de Amerikaanse markt waren. Wat voor een lange periode geen verrassing is: de obligatie-index presteerde het slechtst van onze voorbeelden, met een rendement van 5,7% op jaarbasis.
Laten we nu onze twee hypothetische portefeuilles creëren met een initiële investering in 1990 met een gelijke spreiding over deze vier indexen. Een goed gebalanceerde portefeuille zou niet blindelings gelijk over deze vier activaklassen verdeeld worden, temeer omdat dit een zeer agressieve portefeuille met een te groot gewicht aan aandelen en een enorme blootstelling aan de groeimarkten oplevert, maar voor illustratieve doeleinden is deze hypothese perfect. De eerste portefeuille zal uitsluitend buy-and-hold zijn (aankopen in 1990 en verkopen in 2009), terwijl de tweede jaarlijks hergebalanceerd wordt om de portefeuille terug tot de oorspronkelijke mix te brengen.
Na verloop van twintig jaar zou de buy-and-holdportefeuille het vermogen van een belegger jaarlijks met 9,4% hebben vergroot, een beter resultaat dan drie van de vier indexen. De uitstekende prestatie van de S&P 500 in de loop van de jaren ’90 gaf deze portefeuille een grote voorsprong gedurende de helft van de race, maar uiteindelijk bleek herbalanceren een slimme zet: de tweede portefeuille eindigde in 2009 met een jaarlijks rendement van 10,2%. Dit lijkt geen groot verschil, maar we mogen niet vergeten dat de extra 80 basispunten samengesteld over twintig jaar onze hypothetische portefeuille deden toenemen met bijna 100% van de initiële investering! Elk extra beetje telt wanneer men rendementen samenstelt – zeker op de langere termijn.
Hoewel een gewone belegging in de S&P 500 een hoger rendement zou hebben opgeleverd dan alle twee onze gediversifieerde portefeuilles, zou een belegger bij het beoordelen van zijn beleggingskansen het risico niet mogen negeren. Door de standaardafwijking van het rendement als maatstaf voor het genomen risico te gebruiken, bleken alle twee onze hypothetische portefeuilles een vastere koers aan te houden dan alle drie de aandelenindexen, waarbij onze geherbalanceerde portefeuille degelijker was dan onze zuivere buy-and-holdstrategie. Op een naar risico gewogen basis valt een strikte strategie van activaspreiding met regelmatig herbalanceren moeilijk te verslaan.
Uiteraard beleggen niet veel mensen een grote som geld ineens zonder er ooit iets aan toe te voegen. Om het bijkomend spaargeld weer te geven dat mensen aan hun portefeuille toevoegen, creëerden we nog twee andere hypothetische portefeuilles waaraan maandelijks een bijdrage van 1% van de initiële investering werd toegevoegd. We creëerden weer een buy-and-holdportefeuille en een portefeuille die jaarlijks gelijk herverdeelde over onze vier indexen. Net als in ons vorige voorbeeld zouden beleggers die regelmatig herbalanceerden, tevreden geweest zijn met die beslissing, omdat zowel het rendement als het risico beter was dan bij de buy-and-holdstrategie.
Uiteraard zijn alle twee onze voorbeelden vereenvoudigd; we negeerden de effecten van transactiekosten, taksen en andere belangrijke vergoedingen. Het meerekenen van de kosten van de aankoop van nieuwe ETF-aandelen zou niet zwaar genoeg gewogen hebben op de strategie van herbalanceren om de zuivere buy-and-holdportefeuille beter te maken, maar zou aanzienlijke gevolgen hebben op de kosteneffectiviteit van maandelijkse nieuwe investeringen. Toch denken we dat het bewijs duidelijk is op lange termijn: activaspreiding met regelmatig herbalanceren is een krachtig instrument voor beleggers.
Dus, als u de argumenten vóór activaspreiding hebt aangenomen, wat denkt u er dan van om uw portefeuille te optimaliseren? Morningstar heeft verschillende tools om u te helpen bij beslissingen op het gebied van activaspreiding, van de Instant X-Raytool op Morningstar.nl tot de Morningstar Encorr voor institutionele gebruikers. Overweeg daarnaast het gebruik van ETFs bij het samenstellen van uw portefeuille, want er zijn veel opties voor alle grote activaklassen, waaronder vastrentende, aandelen, cash, grond- en bulkstoffen, vastgoed en valuta.
Er is geen ‘juist’ antwoord bij activaspreiding, aangezien dit sterk kan verschillen van belegger tot belegger. De leeftijd, de risicotolerantie, andere bronnen van inkomsten en andere factoren moeten in aanmerking worden genomen. Het belangrijkste wat u in gedachte moet houden, is dat beleggers realistische financiële doelen moeten vooropstellen, een plan moeten maken om deze te behalen en zich dan door de pieken en dalen van de markt heen daaraan ook daadwerkelijk moeten houden.
