Vele beleggers hebben sinds 2007 geen goede nachtrust meer gehad en het zal er de komende maanden vermoedelijk niet beter op worden nu angstgevoelens overheersen. De volatiliteit is in alle hevigheid terug. De huidige volatiliteit ligt bijna permanent hoger dan tijdens de financiële crisis van 2008. De Russische wanbetalingsproblemen die leidden tot de ineenstorting van Long Term Capital Management in 1998, de aanslagen van 11 september 2001 en het begin van de tweede Golfoorlog zijn de enige andere periodes in de afgelopen 20 jaar waarin de volatiliteit zo hoog was als vandaag de dag. Tijdens geen van deze historische perioden ging de index hoger dan 50.
Velen vonden dat het herstel van 2009 te ver en te snel ging en sommigen geloofden niet dat de economie het eigenlijk al de hele tijd prima deed. In plaats van de onderliggende structurele problemen aan te pakken hadden overheidsinterventies over de hele wereld alleen maar tot gevolg dat het lijden werd gerekt en in verschillende vormen werd omgezet.
Met Vadertje Staat aan onze kant is de angst voor het faillissement van veel nationale financiële ondernemingen niet langer beklemmend. De angst voor een lusteloze groei en een herverdeling van de rijkdom door een mondiaal gevoerd inflatoir beleid is groter. Hoewel het vandaag nodig kan zijn om geld bij te drukken teneinde de deflatie in ontwikkelde economieën aan te pakken, wordt het met elk rondje geld drukken moeilijker om toekomstige problemen op te lossen.
Kans
Beleggers die spijt hebben dat ze niet eerder naar de markt zijn teruggekeerd en die geld te beleggen hebben, zouden de recente paniek in de markt met open armen moeten verwelkomen. Ze krijgen immers de komende maanden de kans om al hun geld te beleggen in effecten waarvan de prijzen als gevolg van de recente onzekerheid zijn gedaald. Zelfs als ze besluiten om niet al hun geld in de markt te beleggen, kunnen ze ten minste een deel van hun cashbeleggingen omzetten in risicovollere beleggingen in aandelen en vastrentende waarden om zo naar hun beoogde spreiding terug te keren.
Wie zijn blootstelling aan aandelenmarkten wenst te behouden kan ook profiteren van de huidige hoge volatiliteit via een van de minder risicovolle inkomstenverhogende strategieën die beschikbaar zijn via de optiemarkt. Het schrijven van gedekte callopties is een weinig risicovolle manier om winst te maken op een bestaande positie in uw portefeuille, vooral als de volatiliteit hoog is of als u vindt dat het onderliggende effect redelijk gewaardeerd is of een beperkt opwaarts potentieel heeft.
Een voorbeeld: een belegger kocht eind juli, nadat de markt begon op te veren, 100 aandelen van SPDR S&P 500 (SPY) kocht. Inmiddels zijn die aandelen ongeveer 8 procent in waarde gestegen. Als hij net als de Morningstar-analisten van mening is dat de huidige waarderingen in de markt min of meer redelijk zijn, ziet hij voor de eerstvolgende maanden misschien niet veel opwaarts of neerwaarts potentieel. Als hij de ETF nu verkoopt, boekt hij een snelle winst. Deze belegger zou echter ook een calloptie kunnen schrijven, misschien met een uitoefenprijs die 5 procent boven de marktprijs ligt. Op het moment van dit schrijven staat de SPDR op ongeveer 106 dollar en worden de callopties van juli met een uitoefenprijs van 111 dollar verhandeld voor ongeveer 2,40 dollar voor één contract dat 100 aandelen van de ETF dekt.
Als de SPDR binnen twee maanden, wanneer de calloptie afloopt, met minder dan 5 procent is gedaald of gestegen (het meest waarschijnlijke scenario), loopt de optie waardeloos af en behoudt de belegger de premie en zijn onderliggende positie in de SPDR. Stijgt de markt echter met meer dan 5 procent, dan behoudt hij de premie, wordt de calloptie uitgeoefend, moet hij zijn positie in de SPDR aan de koper van de optie leveren en ontvangt hij de uitoefenprijs van 111 dollar. Als de markt stijgt, wordt zijn winst dus gemaximeerd op 7 procent (het rendement van 106 dollar tot de uitoefenprijs van 111 dollar plus de premie van 2,40 dollar). Daalt de markt, dan wordt het verlies een beetje goedgemaakt door het bedrag van de premie die hij heeft ontvangen.
Misschien vindt de belegger het jammer dat hij zijn ETF moet verkopen wanneer de markt stijgt en de calloptie wordt uitgeoefend, maar bedenk dan dat hij de marktwaarderingen redelijk vond en dat hij een stijging of daling onwaarschijnlijk achtte. Wanneer de koper zijn calloptie uitoefent, realiseert hij ook een snelle winst, maar heeft hij wel 7 procent extra verdiend.
Volatiliteit
Een ander scenario waarin het schrijven van een gedekte calloptie de aangewezen methode kan zijn, is wanneer de volatiliteit hoog is en de belegger verwacht dat deze zal afnemen. Volatiliteit is de drijvende kracht achter optieprijzen. Hoe groter de volatiliteit, hoe groter de kans dat de prijs van het onderliggende effect sterk stijgt en dat de uitoefenprijs bij het aflopen van de calloptie onder de marktprijs van het onderliggende effect ligt ("in the money"). Beleggers kunnen profiteren van pieken in de volatiliteit door callopties te schrijven en de premie op te strijken op een moment dat de premies hoog zijn.
Wanneer is dit geen goede strategie? Hoewel het schrijven van gedekte callopties helpt om een potentieel verlies licht te beperken, kan het, indien de belegger vreest dat de markt zal dalen, verstandiger zijn om zijn belegging geheel of gedeeltelijk te verkopen. Als hij een calloptie schrijft, wordt bovendien zijn deelname aan een opleving van de markt afgetopt, zodat de strategie eigenlijk alleen opportuun is wanneer hij de marktwaarderingen redelijk vindt en hij een stijging of daling van de markt onwaarschijnlijk acht.
Rendement
Morningstar raadt aan om alleen op de meest liquide ETFs opties te verhandelen. Er bestaan bijvoorbeeld opties op zowel de SPDR S&P 500 als de iShares S&P 500 Index (IVV), maar de opties op de SPDR zijn veel meer liquide en hebben kleinere spreads.
Er is goed nieuws voor beleggers die de hierboven beschreven strategie met gedekte callopties interessant vinden, maar beleggingen in opties iets te benauwend vinden. PowerShares biedt twee optiestrategieën: PowerShares S&P 500 BuyWrite Portfolio (PBP) en PowerShares NASDAQ-100 BuyWrite Portfolio (PQBW). Beide zijn het equivalent van strategieën waarbij gedekte callopties op de respectieve onderliggende indices worden geschreven. Bedenk echter dat deze strategieën het meest zinvol zijn tijdens een slappe of slechts matig stijgende markt. Omdat de portefeuilles relatief nieuw zijn, hebben we slechts beperkte rendementsgegevens voor analysedoeleinden.
In een markt die zo snel gestegen is als na de dieptepunten in maart 2009, zou een strategie met gedekte callopties doorgaans resulteren in ondermaatse prestaties. Dit komt omdat bij een stijging van de markt de kans groter is dat u uw positie moet verkopen wanneer de calloptie wordt uitgeoefend, waardoor u winst misloopt. In 2009 realiseerde PBP een rendement van 25 procent, tegenover ongeveer 26 procent voor SPY. (Bij deze cijfers is rekening gehouden met het verschil in kostenratio’s tussen de twee fondsen.) Het bijzondere is wel dat PBP dat deed met een standaardafwijking (een gangbare maat voor het risico) van 14 procent, tegenover 20 procent voor SPY.
De prestaties van PQBW waren minder inspirerend, maar dat viel te verwachten gezien de sterke opleving van technologieaandelen tijdens het herstel. Het fonds leverde vorig jaar een rendement van 44 procent op, met een standaardafwijking van 13 procent. PowerShares QQQ (QQQQ) boekte echter een rendement van meer dan 54 procent in 2009, met een standaardafwijking van ongeveer 21 procent. Er zijn ongetwijfeld beleggers die graag bereid zijn een beetje rendement op te offeren in ruil voor een lagere volatiliteit. Deze fondsen kunnen een goede keuze zijn voor dergelijke beleggers.
