Morningstar sprak onlangs met Stephan Kraus. De vice-president Institutionele Aandelen van Deutsche Börse vertelt over het succes van de beurs in het aantrekken van ETF-handelsvolume, de maatregelen die worden genomen om de liquiditeit op de beurs te verbeteren, de kans op een ‘flash crash’ op de Duitse beurs en de groeivooruitzichten voor de Europese ETF-markt.
Morningstar: “Als de leidende ETF-beurs naar marktaandeel in Europa, kunt u aangeven welke sleutelfactoren hebben bijdragen aan het succes van Deutsche Börse op dit gebied?”
Stephan Kraus: “Ik denk dat er drie factoren essentieel geweest zijn voor het succes van ons XTF Exchange Traded Funds-segment. Ten eerste hebben we vanaf het eerste begin een zeer aantrekkelijk marketmaker-programma geboden om de liquiditeit van de ETFs te stimuleren. Dit heeft een zeer belangrijke rol gespeeld om de liquiditeit op het niveau te krijgen waarop zelfs grote institutionele orders kosteneffectief kunnen worden uitgevoerd en met minimale impact op de markt.
Daarnaast heeft Deutsche Börse enorm kunnen profiteren van zijn grote netwerk van Xetra- en Eurex-leden om een echt internationaal handels- en distributieplatform voor ETFs te ontwikkelen. Als gevolg daarvan is het grootste deel van de orderstroom momenteel afkomstig van buiten Duitsland en omvat ons aanbod het grootste aantal ETF-noteringen in Europa. Daaruit blijkt dat het segment blijvend aantrekkelijk is voor zowel beleggers als emittenten.
Tot slot hebben wij ons al in een vroeg stadium van de marktontwikkeling ingezet voor goede public relations door zowel media als beleggers te voorzien van voorlichting over de voordelen van ETFs. Dit heeft er zeker toe bijdragen om de bewustwording over en later de handelsactiviteit in ETFs te stimuleren sinds ons segment werd geïntroduceerd.”
Welke stappen kunnen er nog gezet worden om de liquiditeit van ETFs verder te verbeteren?
“Waarschijnlijk is de belangrijkste stap voor een beurs om het aantal beleggers dat ETFs gebruikt verder te verhogen. Wij blijven daarom informatieve publicaties bieden, houden conferenties en werken samen met emittenten aan roadshows en seminars, om een platform te bieden voor de toenemende belangstelling in ETFs van zowel particuliere als institutionele beleggers. Daarnaast leveren we de markt een schat aan statistische informatie over de handelsvolumes en liquiditeit van ETFs, aangezien vele beleggers een bepaald niveau aan (handels-)activiteit willen zien voordat zij zelf willen beleggen. Deze informatie bevat ook OTC-gegevens, waardoor beleggers een completer beeld krijgen als zij de totale handelsactiviteiten in een ETF willen beoordelen.”
Welke maatregelen heeft de beurs genomen om een ‘flash crash’ te vermijden, zoals we die op 6 mei in de VS hebben gezien? Meer in het bijzonder, zijn er momenteel “stroomonderbrekers” geplaatst, die de handel in een dergelijk scenario zouden stopzetten? Zijn marketmakers in deze extreme omstandigheden verplicht om actief bied- en laatprijzen op te geven? Zijn er aanvullende maatregelen die genomen kunnen worden om een dergelijke marktverstoring bij Deutsche Börse te voorkomen?
“Het elektronische handelssysteem Xetra beschikt over volatiliteitsonderbrekers als beveiligingsmaatregel tegen potentiële flash-crashes. Deze onderbrekers worden automatisch ingeschakeld wanneer de potentiële uitvoeringsprijs van een order buiten een vooraf gedefinieerde bandbreedte rond een referentieprijs komt. Zodra de volatiliteitsonderbreker in werking treedt, wordt de continue handel onderbroken en wordt de handelsvorm gewijzigd in een veiling. De marktdeelnemers worden van deze situatie op de hoogte gesteld en kunnen reageren door orders en quotes hetzij toe te voegen, te wijzigen of te laten vervallen. Na een bepaalde minimumduur van de veiling wordt de continue handel weer herval. Wanneer er sprake is van grotere prijsverschillen, wordt de veiling voortgezet totdat de volatiliteitsonderbreking handmatig wordt uitgeschakeld.
Met het hier beschreven “stroomonderbrekingsmechanisme” is een scenario zoals dat op 6 mei in de VS op Xetra dus onmogelijk. Dit is vooral zo, omdat de berekening van de DAX uitsluitend gebaseerd is op Xetra-gegevens. Zodoende wordt er rekening gehouden met handelsonderbrekingen op Xetra, terwijl de handel op andere platformen kan worden voortgezet.”
Hoe veel ETF-handel vindt in Duitsland nog over-the-counter plaats?
“Op basis van de gegevens van Clearstream’s Cascade OTC-functionaliteit, schatten wij, dat ongeveer 60 procent van de totale handel in ETFs over-the-counter plaatsvindt. Hierbij horen echter ook de transacties waarmee geautoriseerde deelnemers aandelen creëeren en inruilen.”
Wat kan er gedaan worden om deze handel naar de beurs te halen?
“De gemiddelde OTC-ordergrootte is een veelvoud van de gemiddelde ordergrootte op de beurs, wat een duidelijke indicatie geeft voor de reden om over-the-counter te handelen: het minimaliseren van de marktimpact bij de plaatsing van zeer grote orders. Om deze transacties naar de beurs te halen, moet de ETF-liquiditeit nog verder verbeterd worden. Gezien de voordelen van de handel op gereguleerde markten, zoals het bestaan van een clearingfaciliteit en supervisie door de toezichthouders, en de voordurende verhoging van de ETF-liquiditeit in de afgelopen jaren, zijn wij optimistisch dat in de toekomst een toenemend aantal ETF-transacties zal verhuizen van OTC naar de beurs.”
Wat ziet u als de grootste potentiële groeikans voor ETFs (verhoogd gebruik door hedgefondsen, verzekeringsmaatschappijen, privébanken, particulieren enzovoorts)?
“Wij zijn ervan overtuigd dat ETFs aan populariteit zullen winnen onder alle groepen beleggers. In de VS zijn ETFs bijvoorbeeld goed voor meer dan 6 procent van de totale activa van beleggingsfondsen. In Europa is het ETF-aandeel van de totale activa van beleggingsfondsen nog maar 3 procent en dat wijst erop dat de Europese markt nog een aanzienlijk groeipotentieel heeft. De opmars van beleggingsadvies tegen een vergoeding in plaats van een commissiepercentage zal deze groei zeker ondersteunen, omdat steeds meer afzonderlijke beleggers zich steeds meer bewust worden van de voordelen die ETFs bieden.”
Hoe kunnen de voorgestelde wijzigingen aan MiFID van invloed zijn op uw ETF-volumes? Zou het vooruitzicht van verbeterde transparantie voor de transactie, best execution en clearing meer ETF-volumes naar de beurs krijgen?
“Vanuit ons perspectief zou een hogere transparantie gunstig zijn voor de Europese ETF-markt, omdat het beleggers een volledige transparantie zou bieden over de totale handelsactiviteit in ETFs. Een grotere transparantie zal waarschijnlijk ook het volume verhogen van ETFs die op de beurs verhandeld worden, omdat meer beleggers tot het product zullen worden aangetrokken.”
