Voor particuliere beleggers is het sinds januari 1987 mogelijk om in de AEX-index te beleggen. Eerst met het AEX Index Fund van ABN Amro. Dat fonds ging van ABN Amro via Fortis Investments over naar BNP Paribas. Momenteel is er ruim 200 miljoen euro in belegd. Het is daarmee geen minifonds, maar blijft een middenmoter. Het indexfonds kreeg in de loop van de jaren navolging bij ING met de AEX Shadow.
Echte concurrentie kwam er pas met de introductie van op de beurs verhandelbare indexaandelen: ETFs of trackers. Er zijn meerdere trackers op onze oude vertrouwde AEX-index beschikbaar waarvan de iShares AEX met 268 miljoen euro en de SPDR AEX met 140 miljoen de grootste zijn.
Kostenratio
Welk fonds moet ik hebben? De terechte vraag die hieraan vooraf gaat is of je wel conform de AEX-index zou willen beleggen. De AEX bevat niet alle sectoren. Na de -tijdelijke?- beursexit van ABN Amro weegt de index minder zwaar in financiële bedrijven. En sectoren als farmacie en technologie ontbreken volledig.
Voor wie toch in de beursgraadmeter wil beleggen is een tracker of indexfonds te overwegen. Het doel van deze fondsen is om een rendement neer te zetten met behulp van een portefeuille die de samenstelling van de index benadert. Het verslaan van de gewone AEX-index is daarbij niet goed genoeg, want de index is niet gebaseerd op dividenden terwijl fondsen deze wel ontvangen van onderliggende aandelen.
Een belangrijk aspect bij het selecteren van een indexfonds is de kosten. iShares rapporteert een kostenratio van 0,3 procent. De andere ETFs hebben management fees van deze grootte (management fee is doorgaans het grootste onderdeel van de kostenratio).
Het indexfonds van BNP Paribas daarentegen heeft een kostenratio van 0,6 procent terwijl ING alleen al een management fee heeft van 0,5 procent en een kostenratio over 2008 van 1,1 procent.
Op kosten lijken ETFs dus te winnen, maar daarbij moeten nog de beurscommissies worden gerekend die er voor ETFs altijd zijn en voor de ouderwetse fondsen niet altijd.
Fiscaal gunstig
Onlangs concludeerden onderzoekers van Robeco -niet geheel onverdacht- dat aandelentrackers de index met een grotere marge voor moeten laten gaan dan door de kosten kan worden verklaard. Dit zou komen, omdat ETFs die niet in Nederland zijn gevestigd de dividenden fiscaal minder gunstig kunnen verwerken binnen hun fonds.
Het Nederlandse Think Capital heeft daarop ingespeeld door eind 2009 een AEX Tracker te introduceren die in Nederland is gevestigd en wel gebruik kan maken van de gunstige belastingverdragen die in Nederland gelden. De tracker bestaat nog relatief kort, maar het is interessant om te kijken of de dividendvoordelen op kunnen wegen tegen het nadeel dat dit fonds -nu nog- heeft vanwege zijn relatief kleine fondsgrootte.
Rendement
Uiteindelijk gaat het bij indexfondsen en trackers om rendementen die zo dicht mogelijk bij de index liggen en natuurlijk zo hoog mogelijk zijn. Ik keek naar de rendementen over 2009. De AEX-index inclusief herbelegde dividenden (!) behaalde toen een rendement van 42,6 procent. Alle indexfondsen blijven daar ruim op achter.
Aan de kant van de beleggingsfondsen moet daarbij wel een correctie worden toegepast voor het feit dat bij de gewone beleggingsfondsen met openingskoersen wordt gewerkt. Terwijl de trackers in de Morningstar Database worden opgenomen. Hiermee rekening houdend komen het BNP Paribas Indexfonds en de iShares AEX over 2009 beide uit op een rendement van 41,0 procent terwijl de SPDR AEX en ING AEX Shadow beide uitkwamen op 40,8 procent.
De verschillen zijn miniem. Maar mede op basis van fondsgrootte en kosten gaat mijn voorkeur uit naar het BNP Paribas AEX Indexfonds en de iShares AEX met het advies om de persoonlijke voorkeur te bepalen door de aan- en verkoopkosten. Daarbij wacht ik in spanning af wat de Think AEX Tracker zal brengen.