Ik ben voor het afschaffen van de kick back fee, bestandsvergoeding, retourprovisie of hoe de vergoeding van beleggingsfondsen aan distributeurs ook maar wordt genoemd. Tegelijkertijd ben ik net als veel adviseurs bang voor wat de toekomst ons op dit vlak brengt, maar wel om een hele andere reden.
Zowel advies- als vermogensbeheerklanten zijn het laatste decennium door hun banken met zachte maar dwingende hand richting beleggingsfondsen geduwd. Dat had allemaal voordelen voor banken: betere advisering, betere risicospreiding, geen gedoe met voorkennis en aansprakelijkheid en geen beschuldigingen meer van provisiejagen.
Wat banken wel eens, maar critici als de AFM niet, vergeten zijn, is dat het adviseren en verkopen van beleggingsfondsen ook aan de allerhoogste standaarden moet voldoen willen zij het vertrouwen van beleggers winnen en vasthouden. Een bank moet aannemelijk maken, dat zijn advies en voorstel voor vermogensbeheer het beste is voor de eindbelegger. Dat is niet eenvoudig. Als adviseur moet je kunnen uitleggen waarom je uit al die duizenden beleggingsfondsen nu juist fonds A het meest geschikt is voor de klant en beter is dan een goedkopere tracker.
Belazerd
Wat daarbij niet helpt is, dat de klant erachter komt dat de adviseur aan fonds A meer verdient dan aan fonds B. Wat momenteel wel het geval is. Het helpt zowieso niet dat de klant er pas na jaren achter komt dat de adviseur met wie hij aan tafel zit een vergoeding krijgt van aanbieders van beleggingsfondsen. Die belegger voelt zich belazerd. Een vergoeding die niet laag is en in veel gevallen meer dan de helft van de management fee. De management fee is grotendeels niet voor de fondsmanager, maar voor de fondsverkoper. Nederlanders zijn door schade en schande wijs geworden en reageren allergisch op “verborgen kosten” en niet transparante woekermodellen. (Tegelijkertijd weten we dat veel Nederlanders er ook nog niet klaar voor zijn om zelf rechtstreeks van hun adviseurs rekeningen te ontvangen, daarmee gaan ze er impliciet van uit dat adviseurs van lucht alleen kunnen leven).
Afschaffen dus die retourprovisie. Het is onontkoombaar. Het zal de kwaliteit van de advisering ten goede komen. Er zullen enerzijds discountadviseurs en platforms kunnen ontstaan die goedkoop zijn. Aan de andere kant van het spectrum komt er ruimte voor duurdere adviseurs met persoonlijke aandacht en doorwrochte portefeuilleadviezen.
Pineut
Waar ik heel erg bang voor ben is, dat de eindbelegger uiteindelijk de pineut is en met nog hogere kosten wordt opgezadeld. Dat is niet ondenkbaar. Een beleggingsfonds dat nu een management fee heeft van 1,5 procent geeft doorgaans meer dan de helft als vergoeding aan de bank die het fonds distribueert. Stel dat die vergoeding wegvalt, vrijwillig of gedwongen en de bank zijn beleggers zelf 0,75 procent als vergoeding per jaar in rekening brengt over het aangehouden vermogen. Een kleine verlaging van de fees zal er wel vanaf kunnen, maar zal het beleggingsfonds werkelijk bereid zijn om de management fee te halveren tot 0,75 procent of nog lager?
Het zou wel moeten wil het totale kostenniveau niet stijgen! Of eindigen we met een model dat wel transparant, maar duurder is dan het huidige verdienmodel. Dat zou een regelrechte ramp betekenen.