Is er een Morningstar Nederland mogelijk zonder Freddy van Mulligen? Bestaat er voor Van Mulligen een leven zonder Morningstar? Jazeker, maar het zal voor beide partijen wennen zijn. Binnenkort is het een feit. Head of research Freddy van Mulligen heeft besloten om Morningstar na 11 jaar te verlaten en aan de slag te gaan bij Syntrus Achmea.
Van Mulligen stond aan de wieg van de Nederlandse vestiging van Morningstar en is uitgegroeid tot het gezicht van de onafhankelijke beoordelaar van beleggingsfondsen. Door beleggingsadviseurs werd hij eind vorig jaar uitgeroepen tot de zesde meest invloedrijke persoon in de fondsenbranche. In een vraaggesprek kijkt hij terug op 11 jaar fondsindustrie, fondsbeleggen en Morningstar in Nederland.
Waarom besloot je om in 2000 een Nederlands filiaal van Morningstar mee op te zetten?
Van Mulligen: “Mijn drijfveer was om beleggers betere beslissingen te laten nemen door betere beleggingsinformatie. En dat past natuurlijk prima bij waar Morningstar voor staat. Bij het schrijven van honderden artikelen, columns en veel fondsanalyses stond het belang van de belegger altijd voorop. Die heeft recht op onafhankelijke informatie.”
Met welk gevoel kijk je terug op deze lange periode?
Van Mulligen: “Met tevredenheid dat we vanaf de grond iets hebben opgebouwd en daarmee écht iets hebben bereikt. Met twee andere collega’s begon ik in 2000 met het opzetten van Morningstar Nederland. Behalve de merknaam en de internationale organisatie was er niets. Geen kantoor, geen gegevens over beleggingsfondsen, geen sterrenratings, geen website en aanvankelijk weinig medewerking van fondshuizen.
11 Jaar later is Morningstar een bekende naam geworden als het gaat om informatie over en analyses van beleggingsfondsen. Ik durf wel te stellen dat we de beste beleggingsfondsenwebsite hebben en dat we hard op weg zijn om dat ook voor aandelen te worden. Neem onze sterren. Die zijn enorm belangrijk geworden voor de waardering van beleggingsfondsen terwijl ze 11 jaar geleden in Nederland niet bestonden.
Waar ben je het meest trots op?
Van Mulligen: “Dat we met onderzoek naar beleggingsfondsen een enorme verdiepingsslag hebben kunnen maken. Drie jaar geleden is het analistenteam flink uitgebreid, zijn we veel meer interviews gaan doen met fondsbeheerders en hebben we een kwalitatieve rating geïntroduceerd. Met deze rating geven analisten aan of ze denken dat een fonds alles in huis heeft om goed te blijven presteren, of niet.
Daarnaast ben ik er trots op dat Morningstar in die 11 jaar tijd een grote groep volgelingen en bezoekers van zijn website heeft gekregen.
Een derde punt is misschien wat minder concreet, maar ik denk dat Morningstar en ikzelf ook in Nederland ervoor gezorgd hebben dat fondsbeleggers beter af zijn.”
Hoezo zijn beleggers beter af zijn dan toen je begon?
Van Mulligen: “Bij beleggingsfondsen is er enorm veel veranderd. Tien jaar geleden konden beleggers vrijwel alleen maar beleggen in huisfondsen van hun bank. Nu is de markt open gegaan en zijn er veel meer kwaliteitsfondsen beschikbaar. Tien jaar geleden werd er nauwelijks gesproken over kosten, nu is er uitgebreide informatie en is er veel meer aandacht voor. Tien jaar geleden hadden we in Nederland een vreemd handelssysteem voor fondsen met verborgen kosten en kans op belangenverstrengeling en ook dat is aangepakt.”
Wat moet nog verbeteren?
Van Mulligen: “Er is aandacht voor kosten die beleggingsfondsen in rekening brengen, maar ik hoop dat dit uiteindelijk ook daadwerkelijk leidt tot lagere kosten voor beleggers. Een ander punt is dat er momenteel veel wordt gesproken over de beloningen die distributeurs krijgen uit de management fees van fondsen. Dat garandeert geen optimaal advies. Ten slotte hoop ik dat beleggers in Nederland meer en meer in fondsen zullen beleggen. Want dat is me eigenlijk altijd behoorlijk tegengevallen. Ondanks dat Nederlanders meer en meer hun financiële toekomst in eigen hand zullen moeten nemen, is er maar weinig instroom in beleggingsfondsen.”
Hoe verklaar je dat niet iedereen staat te trappelen om te beleggen?
Van Mulligen: “In 11 jaar tijd hebben we twee hele diepe crises gezien: het uiteenspatten van de internetzeepbel en de kredietcrisis. Dat maakt mensen huiverig om te beleggen. Daarbij heeft de financiële sector er alles aan gedaan om zijn imago te beschadigen. Zie de staatssteun voor banken, dikke bonussen voor bankiers op het verkeerde moment, aandelenleaseaffaires en woekerpolissen. Uiteindelijk hoop ik dat beleggers hier doorheen kijken en inzien dat beleggen een vorm is van verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en voor je oude dag. Hier ligt nog een enorme uitdaging voor banken, adviseurs en ook Morningstar.”
Er is dus het nodige veranderd, maar hoe vind je dat beleggers er nu voor staan in Nederland?
Van Mulligen: ”Voor beleggers is er een hoop ten goede verbeterd. Op morningstar.nl vind hij ook veel vertaalde analyses van hele mooie Luxemburgse, Franse of Noorse fondsen die ook voor Nederlandse beleggers beschikbaar zijn. Als je kijkt naar de Nederlandse beleggingindustrie, dan kun je vraagtekens zetten bij de levensvatbaarheid. Een paar goede managers zullen er altijd blijven, ook in Nederland.
Maar wordt er wel alles aan gedaan om het ambachtelijke beleggen in stand te houden en te laten excelleren? Teveel beleggers lopen achter de index aan en zijn tevreden met middelmatigheid. Wie zich voor zijn beleggingsaanpak, kosten en middelen laat leiden door wat gangbaar is, komt uiteindelijk in de grijze middenmoot uit.
Heb je met je onafhankelijke, kritische houding vijanden gemaakt in fondsenland?
Van Mulligen: “Niet dat ik weet. Dat we als fondsanalisten de hoge kosten die beleggingsfondsen in rekening brengen aan de kaak stellen, of erop wijzen dat ze onvoldoende goede mensen hebben om hun strategie succesvol uit te voeren en slechte resultaten boeken, wordt ons niet in dank afgenomen. Dat levert boze telefoontjes op. Ik heb ook weleens zwaar aangeslagen fondsmanagers aan de telefoon gehad. Die namen me een negatieve beoordeling van hun fonds zeer kwalijk. ”
Waaruit bestaat je leven na Morningstar?
Van Mulligen: “Een paar weekjes rustig aan doen, dan meefietsen met Alpe d’HuZes om geld in te zamelen voor KWF Kankerbestrijding en daarna ga ik in juni aan de slag bij Syntrus Achmea. Ik ga daar externe managers selecteren en monitoren voor Nederlandse pensioenfondsen. Een hele andere omgeving dus, maar ook daar zal ik portefeuillemanagers evalueren. De pensioensector is voor mij interessant omdat er grote belangen op het spel staan. Dagelijks staan de kranten vol met nieuws uit deze sector.
Heb je nog een wijze les voor beleggend Nederland?
Van Mulligen: “Die schrijf ik binnenkort op in een column. Wordt vervolgd.”
(foto: FD/Binh Tran)
