1. Beleg voor de lange termijn
Aandelenkoersen hebben de neiging om op korte termijn te fluctueren op basis van macro-economisch en bedrijfsnieuws. Vaak is de impact van dit nieuws beperkt voor de uiteindelijke waardering van een onderneming. Voor de eigen gemoedsrust als actieve belegger is het vaak de moeite om ruis op de financiële markten weg te filteren en te focussen op de waardering van een onderneming op de langere termijn.
Individuele aandelen hebben vaak erg volatiele koersen en het rendement schommelt daardoor sterk. Het juiste aandeel kan u veel geld opbrengen, maar het verkeerde aandeel kan u ook veel geld kosten. Geld dat u verliest aangezien het rendement op aandelen niet gegarandeerd wordt. Gaat een onderneming failliet, dan bent u het volledig belegde kapitaal kwijt. Tussen deze twee uitersten liggen de dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse schommelingen. De meeste aandelen zullen op één jaar tijd niet in waarde verdubbelen of helemaal terugvallen tot nul. Toch is het interessant om te beseffen dat het gemiddelde verschil tussen de hoogste en laagste prijs van een aandeel op jaarbasis op de Europese beurzen ongeveer 40% bedraagt.
Daarnaast bestaat nog de kans voor een nulscenario waarbij de aandelenprijs van een onderneming nauwelijks stijgt of daalt. Hoewel dividenden vaak helpen om dit soort pijnen te verzachten, is het voorbeeld van 'het oude' General Motors (GM) over de periode 1965-2008 schrijnend. Een belegger zou meer verdiend hebben door het geld op de bank te zetten dan door deze belegging in zijn portefeuille aan te houden. De uitkomsten van één aandeel zijn met andere woorden moeilijk te voorspellen.
Daarmee komen we op de tweede vuistregel die leert dat het niet goed is op één enkel paard te wedden.
2. Diversifieer: wed op meerdere paarden
Een gediversifieerde aandelenportefeuille is een portefeuille die goed gespreid is over verschillende sectoren, regio’s en type ondernemingen. Door te spreiden vermijd u dat het rendement van uw portefeuille weggeveegd wordt door één enkele slechte belegging. Door meerdere aandelen in uw portefeuille aan te houden verlaagt u het risico aangezien verschillende onderdelen van de portefeuille het goed zullen doen op verschillende momenten, waardoor het rendement afgevlakt wordt.
Dat is ook de reden waarom we bij Morningstar nadrukkelijk voorstander zijn van een goed gespreide portefeuille. Als bepaalde sectoren het in de huidige marktomstandigheden goed doen, wil dat niet zeggen dat ze in de omstandigheden van morgen ook overeind blijven. Het is niet te voorspellen hoe de markt zal draaien. Door in verschillende sectoren te beleggen beperkt u de impact van één sector op de totale portefeuille.
Sector en geografische spreiding
Wie verschillende aandelen koopt, spreid het risico. Toch is het belangrijk om ook verder te kijken dan het aantal aandelen in de portefeuille. Als ten tijde van de kredietcrisis alle tien de aandelen in je portefeuille banken waren, dan kreeg uw totaalrendement flinke klappen. Had u daarentegen een goed gespreide portefeuille met daarin bijvoorbeeld mijnbouwbedrijven en ondernemingen in de gezondheidszorg, dan werd het negatieve rendement in de bankensector voor een gedeelte gecompenseerd met positieve rendementen in de twee laatst genoemde sectoren.
Hetzelfde principe geldt voor de geografische spreiding. Wie naast Europese aandelen ook aandelen uit opkomende markten in zijn portefeuille heeft, zal anno 2009 een beter rendement kennen dan de belegger die zich uitsluitend beperkt tot de Europese markten. Het risico van opkomende markten is een stuk hoger, maar binnen een wereldwijd gespreide portefeuille zal een eventuele negatieve ommekeer in de opkomende markten gecompenseerd worden door andere markten die positieve rendementen weten neer te zetten.
Spreiding over verschillende type beleggingen
Beleggers die verder kijken dan aandelen, kunnen ook hun voordeel halen uit het beleggen in verschillende type beleggingen zoals obligaties, grondstoffen, vastgoed en geldmarktinstrumenten. Hierbij geldt hetzelfde principe als binnen de aandelenportefeuille. Op kortere termijn zullen er perioden zijn dat obligaties het beter doen dan aandelen of dat vastgoed de financiële markten overtreft. Om ook van de spreidingsvoordelen over andere type beleggingen te genieten, kan daarom gekozen worden om naast aandelen ook deze beleggingen in de portefeuille in te geven. In de sectie over hoe u een goed gebalanceerde en gespreide portefeuille kunt bouwen, leest u hierover meer.
De financiële markten zijn continu in beweging waardoor beleggingen die een beter rendement behalen steeds een groter gedeelte van uw portefeuille zullen innemen, terwijl het percentage van beleggingen die het slechter doen terugzakt. Om ervoor te zorgen dat uw portefeuille goed gespreid blijft, is het noodzakelijk om regelmatig te herbalanceren. Dat is de derde vuistregel.
3. Herbalanceer uw portefeuille regelmatig
Het is niet voldoende om één keer een goed gespreide portefeuille samen te stellen en deze vervolgens jaar na jaar zonder omkijken te laten staan. Zoals eerder aangegeven zullen de marktbewegingen ervoor zorgen dat beleggingen die een beter rendement behalen, steeds een groter gedeelte van de portefeuille zullen innemen. Beleggingen die het daarentegen slechter doen, zullen een relatief kleiner gedeelte van de portefeuille gaan innemen. Om te vermijden dat er te grote concentraties bestaan (en dus risico’s) van die sectoren/geografische regio’s die het goed doen, is het belangrijk regelmatig te herbalanceren en het evenwicht in een portefeuille te herstellen. Over het algemeen dient een belegger elke zes tot twaalf maanden te herbalanceren.
4. Laat u niet leiden door het nieuws
De overvloed aan informatie zorgt ervoor dat sommige beleggers door de bomen het bos niet meer zien. Het enorme scala aan beleggingsmagazines, beleggingswebsites en beleggingsinformatie geeft u meer dan voldoende mogelijkheden om al het nieuws over uw aandelenportefeuille te volgen.
Het is niet uitzonderlijk dat het nieuws de aandelenprijzen op korte termijn beïnvloedt. Soms is de reactie van de aandelenmarkt op bepaald nieuws terecht, maar vaak is het dat helemaal niet. Voor beleggers bestaat de echte uitdaging erin om te bepalen welke nieuwsberichten relevant zijn en welke niet.
Bij Morningstar proberen we die ondernemingen te selecteren waarvan we overtuigd zijn dat deze aandelen het op lange termijn goed zullen doen. Als belangrijkste motivatie zien we vaak een sterke concurrentiepositie die afhangt van de concurrentievoordelen die een bedrijf heeft ten opzichte van soortgelijke ondernemingen. Daarnaast kijken de Morningstar analisten ook naar de mate waarin een bedrijf in staat is om waarde te creëren voor haar aandeelhouders. Een bedrijf dat deze twee elementen combineert met een aantrekkelijk geprijsd aandeel, wordt vervolgens een koopkandidaat.
Met betrekking tot het nieuws beperken de analisten zich uitsluitend tot dat nieuws dat de waarde en concurrentiepositie van een onderneming op langere termijn kan beïnvloeden. Tussentijdse schommelingen op basis van geruchten worden eruit gefilterd.
De belangrijkste conclusie uit bovenstaande is dat het belangrijk is om uw eigen beleggingsproces goed te begrijpen. Regelmatig zal er nieuws de kop op steken dat eigenlijk geen invloed heeft op de lange termijnperspectieven van een onderneming, terwijl het de waarde van het aandeel van die onderneming wel beïnvloed. Wanneer die invloed negatief is, ontstaat er een koopkans. Want hoewel de financiële markten als efficiënt beschouwd worden, hebben ze daarom lang niet altijd gelijk.
5. Denk als een analist
Beleggen is meer dan enkel begrijpen wat er staat in de financiële verslaglegging van een onderneming. Het heeft ook te maken met het interpreteren van de bredere thema’s die in de wereld spelen en bepalend zijn voor het financiële en economische klimaat. Door als een analist te denken, ontstaat er een kader waarbinnen u niet alleen kijkt naar de financiële ratio’s van een onderneming, maar ook aandacht heeft voor het bredere kader. Het helpt u bovendien om alle informatie die dagelijks op u afkomt te structureren.
Een analist stelt vier basisvragen:
1. Wat is het doel van een onderneming?
2. Hoe verdient de onderneming geld?
3. Hoe goed doet de onderneming het op dit moment?
4. Hoe is de onderneming gepositioneerd ten opzichte van zijn concurrenten?
Zodra u in deze termen over potentiële beleggingen denkt, bent u een stap dichter bij het denken als een analist en het identificeren van beleggingsopportuniteiten.
Het doel van een restaurant is om mensen eten te geven. Dat lijkt logisch. Toch hebben sommige ketens geprobeerd om eten en entertainment met elkaar te combineren. Niet altijd met succes. Zorg ervoor dat u altijd precies begrijpt wat een onderneming doet en hoe ze dit doet. Denk ook na over het feit of het al dan niet logisch is dat een onderneming bepaalde taken uitvoert. Is het logisch dat een restaurant ook voor entertainment zorgt?
Zodra u begrijpt wat een onderneming doet, kunt u de volgende vraag stellen “hoe verdient de onderneming geld?”. Ga nog niet kijken in de financiële cijfers van een onderneming, maar probeer er zelf achter te komen met behulp van het kritisch observeren van de onderneming. Heeft een onderneming veel klanten, zijn er verschillende locaties waar de onderneming succesvol is, is de onderneming in staat om schaalvoordelen te behalen en weet zij haar concurrentiepositie ook op langere termijn te behouden. Zodra u naar de onderneming zelf gekeken hebt, kunt u ook kijken naar soortgelijke bedrijven in de sector. Doen ze hetzelfde of verschillen de business modellen sterk van elkaar? Welke aanpak geniet uw voorkeur of maakt het niet zoveel uit?
Op die manier krijgt u snel antwoord op de overige vragen. Het is daarbij essentieel om steeds vragen te blijven stellen, om steeds verder te gaan en goed te begrijpen hoe bepaalde processen zich afspelen binnen de onderneming. Wat zijn de drijfveren voor het succes en de winst van een onderneming?
De analisten van Morningstar denken precies in dit patroon en helpen u een antwoord op bovenstaande vragen te formuleren.
